ไพรวัลย์ [IP:
125.26.122.34] เมื่อ 21 ธันวาคม 2553 00:55 #2298554
"ขอบคุณมากครับคุณพันคำสำหรับความรุ้ แต่ผมอยากรู้ หลักการทำงานของอินฟิวชั่น pump
เพิ่มเติมด้วยครับขอความกรุณาด้วยนะครับ"
ก็ยินดีจัดให้ตามคำขอครับ ขอมาได้ครับ
ถ้าค้นไม่เจอเอกสารเรื่องใด และพันคำพอมีเวลา
ก็ถือเป็นการบริการวิชาการ
อาจมีบทความอื่นๆจากท่านผู้เชี่ยวชาญที่ปกิบัติงานด้านนี้โดยตรง
ก็ถือว่าเนื้อหาส่วนนี้เป็นส่วนเสริมซึ่งกันและกันครับ
สำหรับเอกสารอ้างคือวิกิพีเดีย
(ขออภัยที่ไม่มีเวลาที่จะใช้หลายเอกสารครับ) อยู่ที่ท้ายบทความครับ
(ดูรูปได้ที่นั่น)
เครื่องให้สารเข้าสู่ระบบไหลเวียนเลือดของร่างกายหรือเรียกทับศัพท์ว่าอินฟิวชันปั้ม
(infusion pump) สารที่ให้อาจเป็นน้ำเกลือหรือของเหลว ยา หรือสารอาหาร
โดยทั่วไปจะให้ทางหลอดเลือดดำแต่บางกรณีมีการให้สารบางชนิดทางใต้ผิวหนัง
หลอดเลือดแดง เข้าไขสันหลัง (epidural)
ข้อดีของเครื่องนี้คือสามารถให้สารในอัตราเร็วที่ยากที่ปรับได้ด้วยมือ
และได้ปริมาณที่ถูกต้อง เช่น หยดสารเข้าเลือด 0.1 ซี.ซี. ต่อชั่วโมง
ฉีดทุกๆนาที
หรือฉีดตามความต้องการของผู้ป่วยให้ได้จำนวนครั้งมากๆในเวลาชั่วโมงเดียว
(เช่น การที่ผู้ป่วยควบคุมยาระงับปวดที่ฉีดเข็าร่างกายตนเอง)
หรือในกรณีที่ปริมาตรของเหลวที่ฉีดแตกต่างกันไปตามช่วงเวลา
ชนิดของการหยดสารเข้าสู่ระบบไหลเวียนเลือด
-
แบบหยดสารต่อเนื่อง
จะปล่อยออกไปในปริมาตรน้อยๆคือ 500 นาโนลิตร-10000 ไมโครลิตร
ในอัตราเร็วที่ตั้งไว้
-
แบบหยดสารเป็นพักๆ
จะปล่อยในอัตราเร็วและช้าสลับกันเพื่อให้สายให้สารเปิดอยู่ตลอด
ส่วนใหญ่ใช้กับยาปฏิชีวนะ(ยาฆ่าหรือยับยั้งเชื้อ)
หรือยาที่ระคายหลอดเลือด
-
แบบควบคุมโดยผู้ป่วยเอง
เครื่องจะหยดตามที่ผู้ป่วยต้องการ
แต่อย่างไรก็ดีมีการกำหนดปริมาณสูงสุดเพื่อป้องกันได้รับสารมากเกินจนเป็นพิษ
เช่นการให้ยาระงับปวดกลุ่มอนุพันธ์ของฝิ่นซึ่งเครื่องจะหยุดให้ถ้าปริมาณยาสูงเกินจนเป็นพิษกดการหายใจได้
-
แบบให้สารอาหารเข้าหลอดเลือด
จะให้ในลักษณะเดียวกับช่วงเวลาการได้รับอาหารตามปรกติ
ชนิดของปั้ม
ปั้มมีทั้งที่ใช้ในโรงพยาบาลและที่สามารถเคลื่อนย้ายได้ แยกเป็น
2 แบบ
-
ปั้มสำหรับสารปริมาตรมากๆ
เช่นสารที่เป็นอาหารแก่ผู้ป่วย
- มักใช้ปั้มชนิดรีดท่อ (peristaltic pump) ที่ใช้ลูกโม่ (roller)
หมุนจากควบคุมด้วยคอมพิวเตอร์ให้กดรีดสายท่อที่ทำจากยางผสมซิลิโคน
(ลักษณะการรีดท่อคงเป็นแบบที่เป็นปั้มลมที่ใช้ให้อ็อกซิเจนลงในตู้เลี้ยงปลา)
หรืออีกแบบเป็นลักษณะแบบนิ้วกดบนสายท่อเป็นลำดับๆ
-
ปั้มสำหรับสารปริมาตรน้อยๆ
เช่น ฮอร์โมนอินสูลินหรือยาต่างๆ
- มักเป็นปั้มที่ใช้มอเตอร์ควบคุมจากคอมพิวเตอร์
มอเตอร์จะเปิดเกลียวที่ไปดันด้ามกระบอกฉีดยา
- ปั้มบางชนิดใช้แรงจากออสโมซิส
ซึ่งประกอบด้วยถุงน้ำเกลือที่ดูดซับน้ำผ่านเยื่อเข้าในถุงจนถุงบวมขึ้นเกิดแรงดันยาออกไป
อัตราจะถูกควบคุมด้วยความเข้มข้นของเกลือและปริมาตรของปั้ม
- ปั้มบางชนิดใช้ระบบสปริงในการให้แรงสำหรับหยดสาร
อุปกรณ์ส่วนที่สำคัญในปั้มอีกอย่างคือตัวกรองอากาศที่ยอมให้ก๊าซฟองเล็กๆผ่านได้
ฟองใหญ่ๆแตกออก แต่ไม่ยอมให้น้ำหรือเชื้อโรคผ่านได้
ก๊าซฟองเล็กๆที่เข้าหลอดเลือดแดงอาจเป็นอันตรายได้แต่ที่เข้าหลอดเลือดดำจะผ่านหัวใจแล้วปล่อยออกไปทางปอด
แพทย์กล่าวว่าก๊าซในปริมาณ 0.55
ลูกบาศก์เซนติเมตรต่อกิโลกรัมของน้ำหนักร่างกาย เช่นในผู้ใหญ่ ก๊าซ
200-300 ลูกบาศก์เซนติเมตรสามารถทำให้เสียชีวิตได้
ลักษณะที่ออกแบบเพื่อให้ปั้มทำงานได้ดีและปลอดภัย
- การออกแบบให้
มีระบบชดเชยการทำงานของปั้มเมื่อบางจุดนั้นเสียหรือไม่สามารถทำงานได้
- มีแบตเตอรี่สำรองกรณีไม่มีไฟฟ้าหรือสายปลั๊กหลุด
- ระบบป้องกันเลือดผุ้ป่วยไหลย้อนเข้าปั้ม
- มีตัวรับตรวจแรงดันตก เพื่อป้องกันกรณีที่เส้นเลือดดำถูกปิด
หรือสายถูกหักหรือขด
- เครื่องตรวจฟองก๊าซในสาย
- ตัวรับตรวจแรงดันขึ้น เช่นเมื่อไม่มีอะไรในถุงหรือกระบอกฉีดยา
หรือเมื่อถุงหรือกระบอกฉีดยาถูกบีบ
- มีโปรแกรมข้อมูลยาเพื่อป้องกันข้อผิดพลาดจากยาที่ได้รับ
- มีระบบตรวจดูการไหลของยาผิดปรกติ
- มีระบบบันทึกข้อมูลการปั้มสาร
-
บางชนิดขณะที่เครื่องกำลังทำงานจะแสดงหน้าจอเพียงบางประการเพื่อป้องกันความผิดพลาดในการเปลี่ยนโดยไม่ตั้งใจ
http://en.wikipedia.org/wiki/Infusion_pump