ชีวิตที่เมืองลาว : 4 กุมภาพันธ์ 2554 "หัวหน้าหน่วยผู้รับผิดชอบ..."

4 กุมภาพันธ์ 2554 วันนี้เงียบเหงาจากเสียงครึกครื้นของพี่น้องชาว "สานะคาม"

วันนี้มี "งานบุญ" จึงไม่มีใครมาช่วยงาน...

 

ในช่วงเช้า หลังจากที่ช่างสุภา ช่างเนา และช่างแพง นำทีมเริ่มแกะเสาที่เทไว้เมื่อก่อนนี้ จนเวลาผ่านเข้าไปถึงสี่โมงเช้า (10.00 น.) ก็มีแค่ "หัวหน้าหน่วย" มาคนเดียว

 

"มาท่าลูกบ้าน..."

เป็นคำตอบที่ข้าพเจ้าได้รับ หลังจากเดินเข้าไปถามไถ่ถึงที่มาที่ไป

แต่ทว่า สิบเอ็ดโมงก็แล้ว เที่ยงก็แล้ว จนกระทั่งตอนบ่ายสองโมงกว่า ข้าพเจ้าเห็นหน้าหน่วยอีกทีก็ยังมีอยู่ "คนเดียว..."

 

จนกระทั่งผ่านไปถึงเวลาบ่ายสามโมง ข้าพเจ้าเห็นช่างสุภาเริ่มทำท่าทางจะ "โม่" ก็พอทราบชะตากรรมวันนี้ว่า "มีกันอยู่แค่นี้แหละ..."

 

 

แต่ทว่า... ถึงแม้นว่าคนมีน้อยแต่งานก็สำเร็จลุล่วงไปได้ เพราะมี "หัวหน้าหน่วย" ช่วยงานอย่างขมีขมัน

นานแล้วที่ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นใคร "วิ่ง" ทำงาน

การจ้างงานแบบ "รายวัน" ยากมากที่จะเห็นใคร "วิ่ง" ทำงาน

การเดินไปวิ่งไปสำหรับคนทำงานข้าพเจ้ามักจะเจอแต่กับ "ช่างรับเหมา"

ช่างรับเหมา โดยเฉพาะหัวหน้าช่าง จะทำงานรวดเร็วมาก ที่เห็นก็แทบไม่ได้เดินทอดน่องหรือมีการหยุดมากอะไรสักเท่าไหร่

ถึงแม้นหัวหน้าหน่วย ซึ่งมาช่วยงานที่นี่ไม่ได้สะตุ้งสตางค์อะไร แต่ด้วยความรับผิดชอบที่ไม่สามารถพาคนงานมาช่วยงานเหมือนกับหน่วยอื่น ๆ ได้ จึงทำให้เขาต้อง "วิ่ง" ทำงาน...

การมีคนคนเดียวกับงานที่จะต้องใช้คนสองถึงสามคน ก็ลุล่วงได้หากมี "ใจ" ที่รับผิดชอบ

ข้าพเจ้าวันนี้ไปช่วยเขาหิ้วปูนด้วย แต่ระยะทางที่เดิมมีคนยืนต่อแถวกันสามสี่คน วันนี้มีแค่ข้าพเจ้ากับ "หัวหน้าหน่วย"

หัวหน้าหน่วยก้มลงรับปูนจากข้างล่าง แล้วก็วิ่งมาส่งให้ข้าพเจ้า

ทำให้หน้างานของข้าพเจ้าที่จะต้องส่งปูนต่อให้ช่างสุภานั้นไม่สะดุด

"หัวหน้าหน่วย คือใคร...?"

ในบ้านสานะคามนี้ จะมี "นายบ้าน" หนึ่งคน นายบ้านก็เปรียบเหมือน "ผู้ใหญ่บ้าน" ของบ้านเรา

ในบ้านสานะคามนี้ จะมี "หัวหน้าหน่วย" 14 คน ตามการแบ่งกลุ่มหรือหน่วยของบ้าน 14 หน่วย

แล้วหัวหน้าหน่วยแต่ละหน่วยก็จะได้รับมอบหมายจาก "นายบ้าน" ให้ไปเกณฑ์คนงานมาช่วยงานวันละ 2-3 หน่วย แล้วแต่หน้างานว่ามากหรือน้อย...

 

วันนี้บ้านใต้มีงานบุญ...

หลังจากเทเสาเสร็จ หัวหน้าหน่วยมาลากลับ ข้าพเจ้าจึงถามหัวหน้าหน่วยว่า วันนี้ทำไมไม่มีคนมา

หัวหน้าหน่วยชี้แจงว่า "มีงานบุญ"

มีผ้าป่ามาจากกรุงเทพฯ มาช่วย "ซื้อดิน" ข้างวัด

 

พรุ่งนี้ก็งานบุญอีก...

งานบุญผ้าป่านี้จะมีสองวันคือวันนี้กับวันพรุ่งนี้ ดังนั้นคนบ้านใต้ก็จะต้องไปช่วยงานบุญกัน หัวหน้าหน่วยจึงให้ความเห็นว่า พรุ่งนี้จะต้องไปบอกให้หัวหน้าหน่วยบ้านเหนือเกณฑ์คนมาแทน

"พร้าไม่ต้อง เอาค้อนมา..."

คนที่มาช่วยงาน ส่วนใหญ่จะถือแต่พร้ามา เพราะหัวหน้าหน่วยคนอื่นไปบอกลูกบ้านว่า "ให้มาถางป่า"

พอมาถึงก็ทำงานไม่ได้ เพราะมีแต่งานที่ต้องใช้ค้อน

ดังนั้น การที่เจอหัวหน้าหน่วยและมีโอกาสพูดคุยด้วยแล้ว ข้าพเจ้าจึงไม่พลาดที่จะบอกว่า "ให้เตรียมค้อนมาด้วย..."

"ระบบผู้ใหญ่บ้านยังมีบทบาท..."

อยู่ที่นี่ ข้าพเจ้าได้เห็นความสำคัญของการมี "ผู้ใหญ่บ้าน"

ผู้นำที่จะช่วยประสานงานคนใน "บ้าน"

ผู้ใหญ่บ้านที่มีหน้าที่ทำงาน "บ้าน" จริง ๆ

ผู้ใหญ่บ้านที่มี "หัวหน้าหน่วย" ช่วยงานหน่วยต่าง ๆ ของ "บ้าน"

ข้าพเจ้าไม่ทราบว่า ผู้ใหญ่บ้าน หรือหัวหน้าหน่วย ได้เงินตอบแทนจากภาครัฐมากน้อยขนาดไหน แต่ "นายบ้าน" และ "หัวหน้าหน่วย" ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพคุ้มค่าที่ลูกบ้าน "ไว้วางใจ..."