ลุงตาล: พลังชุมชน จากปัตตานีสู่ชัยภูมิ
บันทึกนี้ผมขอใช้ชื่อสมมุติสำหรับคนไข้ แต่ใช้ชื่อจริงบุคคลและหน่วยงานที่เข้ามาให้ความช่วยเหลือ เพื่อแสดงความเคารพและขอบคุณ
กรกฎาคม ๒๕๕๔
แพทย์โรคปอดส่งตัวคนไข้ผู้ชายอายุ ๕๔ ปีมาให้ผมฉายรังสีโรคมะเร็งปอดลุกลามไปกระดูกและสมอง ผมเรียกแกว่า ลุงตาล
เมื่อพบกันวันแรก ผมต้อง"ใส่ดาว"ให้ลุง เป็นสัญญลักษณ์สื่อสารกับทีมว่า คนไข้รายนี้ต้องการความช่วยเหลือและมีปมปัญหาที่ต้องช่วยกันแก้หลายเรื่อง เพราะฐานะยากจนมาก ตัวคนเดียว ถึงแม้จะใช้สิทธิสามสิบบาท แต่ค่าใช้จ่ายในชีวิตประจำวันก็ลำบากอยู่แล้ว
เราทราบว่า ลุงตาลบ้านเดิมอยู่ชัยภูมิ มาทำงานรับจ้างเรือประมงอยู่ที่ปัตตานีหลายปีแล้ว บ้านปลูกเป็นกระต๊อบในที่ของคนอื่น เมื่อเจ็บคราวนี้ก็ไม่มีรายได้อีก สมบัติส่วนตัวแทบจะไม่มี
แต่สิ่งที่ลุงมี คือ ความเรียบง่าย อ่อนน้อม เป็นคนอะไรก็ได้ พึ่งพาตนเอง ไม่เรียกร้องอะไร
เรากังวลเรื่องค่าใช้จ่ายของลุงที่จะมีผลกระทบต่อการรักษาต่อเนื่อง ทำให้ พี่ฟ่ง..กานดาวศรี ตุลาธรรมกิจ พยาบาลประจำหน่วย ต้องติดตามคุณลุงอย่างใกล้ชิดตั้งแต่นั้นมา
ตลอดช่วงที่มารับการรักษาในโรงพยาบาล ลุงตาลพึ่งพาระบบช่วยเหลือของหน่วยสิทธิประโยชน์ของโรงพยาบาล ทั้งค่าครองชีพ คูปองอาหาร และรถรับส่งจากอาคารเย็นศิระ ที่พักในวัดโคกนาวตรงข้ามโรงพยาบาล
ธันวาคม ๒๕๕๔
ลุงตาลทรุดหนัก ต้องกลับมาฉายรังสีเพื่อบรรเทาอาการที่ปอดอีกครั้งในสภาพที่ช่วยเหลือตัวเองได้น้อยลง เมื่อรักษาครบ เรารู้ว่า ถึงเวลาที่ต้องเตรียมตัวลุงตาลสำหรับช่วงสุดท้ายของชีวิตแล้ว
พี่ฟ่งรับหน้าที่ประสานทุกอย่าง และนี้คือสิ่งที่เกิดขึ้น นอกเหนือจากระบบบริการของรัฐ แต่เป็นระบบสนับสนุนในชุมชนที่ผมอยากจะบันทึกไว้ด้วยความประทับใจ เกี่ยวกับการเดินทางของลุงตาลจากปัตตานีสู่ชัยภูมิ บ้านเกิด
ทีมจิตอาสา นักศึกษาและอาสาสมัครจากมูลนิธิบราห์มากุมารี ราชาโยคะ ปัตตานี เป็นกลุ่มแรกที่เข้าไปช่วยเหลือจากภายนอก
อาจารย์ บุคลากร นักศึกษาและทีมงานสถานีวิทยุ ม.อ. ปัตตานี ประสานงานความช่วยเหลือในพื้นที่
ร้อยตรีภูมิ พฤกษาเมธานันท์ และแพทย์ทหารจากหน่วยเฉพาะกิจปัตตานี ๒๓
และสิ่งสำคัญที่สุด ความช่วยเหลือของคนในชุมชน คือ เพื่อนบ้านในละแวกใกล้เคียงในซอย ๕ ถนนสามัคคีสาย ก เทศบาลเมืองปัตตานี ที่ลุงตาลพักอาศัยอยู่ด้วยมากว่า ๒๐ ปี ซึ่งมีส่วนช่วยเหลือลุงตาลมาอย่างต่อเนื่อง ทั้งที่พัก อาหาร และกำลังใจ
ผมขอยกรายงานข่าวของคุณพัชรา ยิ่งดำนุ่น ผู้สื่อข่าวสถานีวิทยุ ม.อ. ปัตตานี เกี่ยวกับเรื่องนี้มาบันทึกไว้ที่นี้
กำหนดออกเดินทางเช้าของวันพุธที่ 25 มกราคม 2555 โดยวิธีการระดมทุนและขอรับบริจาคจากประชาชนโดยทีมงานสถานวิทยุ ม.อ.ปัตตานี
เช้าวันที่ 26 มกราคม 2555 ผู้ป่วยกลับถึงบ้านอย่างปลอดภัย ท่ามกลางการมารอรับของญาติและพี่น้องในหมู่บ้าน ที่บ้านโนนดินจี่ ต.โอโล อ.ภูเขียว จ.ชัยภูมิ พร้อมการดูแลของทีมแพทย์พยาบาลจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโอโล อ.ภูเขียว จ.ชัยภูมิ
คำให้สัมภาษณ์ของผู้เกี่ยวข้อง
“รู้จักคุณตาลมานานเกือบ 20 ปี ตอนที่ตนมาอยู่ที่ปัตตานี พี่ตาลก็อยู่ที่นี่แล้ว มีอาชีพรับจ้างประมง สามีของตนก็ทำประมงเหมือนกัน จึงรู้จักใกล้ชิดกัน มีอะไรก็คอยช่วยเหลือ แบ่งปันกัน จนกระทั่งพี่ตาลป่วยหนัก ทำงานไม่ได้ ไปรักษาตัว ที่โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ ประมาณเกือบเดือน ตอนนั้นเป็นมากแล้ว จึงกลับมาพักรักษาตัวอยู่ที่บ้านที่ปัตตานี ที่กระต๊อบในสวนมะพร้าวของเพื่อนบ้านที่เป็นมุสลิม ด้วยความเห็นใจเพื่อนบ้านจึงให้พักอาศัยโดยไม่คิดค่าเช่า จนคุณตาลอาการเริ่มทรุดหนักลง ไปไหนมาไหนเองไม่ได้ ลุกไม่ได้ เพื่อนบ้านจึงช่วยเหลือตามกำลัง คอยส่งข้าวส่งน้ำ ให้กำลังใจ จนใกล้เวลาสุดท้าย พี่ตาลบอกว่าต้องการจะกลับบ้านเกิดที่จังหวัดชัยภูมิ”
“รู้สึกสบายใจ และโล่งใจที่ได้ทำหน้าที่อย่างดีที่สุด ได้ไปส่งพี่ตาลกลับบ้าน เป็นสิ่งที่คิดว่าอย่างน้อยที่สุดก็ช่วยเหลือกันในยามทุกข์ยาก และภูมิใจที่ได้ช่วยเหลือพี่ตาล”
นางอนงค์ ศรีวิชัย หรือ คุณโอ๋ เพื่อนบ้านและร่วมเดินทางไปส่งผู้ป่วยที่จังหวัดชัยภูมิ
“รู้จักนายตาลมานาน พอรู้ว่าไม่สบาย ก็ให้อยู่ที่กระต๊อบของเพื่อนบ้านมุสลิมในสวนมะพร้าวไม่คิดค่าเช่า เพราะรู้สึกสงสาร และเห็นใจ เพื่อนบ้านทุกคนก็ดูแลดี หมั่นมาเยี่ยม คุณตาลเป็นคนอัธยาศัยดี รู้สึกดีใจที่รู้ว่าเขาจะได้ไปบ้านเกิด เพื่อนบ้านที่รู้ข่าวมาส่งพร้อมให้กำลังใจ”
นางเจ๊ะรอสะเม๊าะ เจ๊ะโซ๊ะ เพื่อนบ้านมุสลิม
“ก็รู้สึกดี ที่ได้ช่วยกัน เราพาเขากลับบ้าน ญาติพี่น้องเขามารอรับเยอะ ร้องไห้กันทั้งพี่ทั้งน้อง ญาติคนหนึ่งตัดพ้อด้วยความน้อยใจว่าทำไมกลับมาแบบนี้ ตนก็รู้สึกเห็นใจทั้งญาติพี่น้องและคุณตาล ถือว่าเป็นภารกิจที่ช่วยกันอย่างดีที่สุด เงินบริจาคที่บ้านฝากกันมาผ่านคุณโอ๋ และทางสถานีวิทยุ ม.อ.ปัตตานี ก็ได้มอบให้ไปเรียบร้อย ญาติๆ จะได้ใช้จ่ายพยาบาลดูแล ก็ต้องขอขอบคุณทุกคนที่ได้ช่วยกันอย่างเต็มที่”
นายดอกรัก กระต่ายเทศ เพื่อนบ้าน และร่วมเดินทางไปส่งผู้ป่วยที่จังหวัดชัยภูมิ
๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๕
๑๐ วันหลังจากถึงบ้านเกิดที่ชัยภูมิ ลุงตาลเสียชีวิตที่บ้านท่ามกลางญาติพี่น้อง โดยได้รับการดูแล ประสานงานของหน่วยงานต่างๆ ทั้งโรงพยาบาลชุมชน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ที่มาดูแลและช่วยเหลือทั้งด้านร่างกาย และพิธีกรรมทางศาสนาภายหลังการเสียชีวิต
ความเห็น (7)
ความรักกันและกัน สร้างสรรค์พลังชุมชน
ประทับใจ และชื่นชมน้ำใจ ขอบคุณค่ะอาจารย์หมอ
- ขอบคุณครับอาจารย์
- ที่สำคัญที่นี่เป็นสังคมหลากวัฒนธรรมนะครับ
- เรื่องแบบนี้ กลับไม่ค่อยเป็นข่าวถึงส่วนอื่นของประเทศไทย เฮ้อ..
- วันนี้ผมก็กลับมานอนบ้านที่ปัตตานี
ภูเขียว ชัยภูมิ บรรยากาศ สวรรค์บนดิน นะคะอาจารย์หมอ
สุขสันต์วันเสาร์ คืนนี้เห็นพระจันทร์เต็มดวงยังคะ ฝันดีค่ะ :)
พลังชุมชน มีเสน่ห์ และมนต์ขลังในแบบที่น่าประทับใจมาก ๆ เลยนะครับคุณหมอ
ขอชื่นชมครับ
สวัสดีค่ะอาจารย์หมอเต็ม
มาส่งความระลึกถึงและ กราบสวัสดีปีใหม่ไทยล่วงหน้านะคะ
สุขสันต์ หรรษา อบอุ่น ด้วยรักและมิตรภาพ อาจารย์หายเงียบไปนานมากๆ
จะรอติดตามอ่าน และชมภาพบรรยากาศ ทริปเกาะจบแล้วรึคะ ขอบคุณค่ะ