สมองกำกับอารมณ์อย่างไร

 

บทความเรื่อง How the Brain Regulates Emotion   ในเว็บไซต์ neurosciencenews.com    เล่าผลงานวิจัยที่เป็นข้อค้นพบใหม่ ลงตีพิมพ์ใน Nature Neuroscience   ว่าได้ตรวจ fMRI สมองผู้ที่ตกใจจากการได้เห็นภาพสยดสยอง   เอามาวิเคราะห์พบสมองส่วนหน้าบริเวณที่จำเพาะ ในการกำกับอารมณ์    เป็นส่วนที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการคิดขั้นสูง  การคิดเชิงนามธรรม  และการคิดไปในอนาคต   

คนที่ฝึกสมองส่วนนี้ดี จะเป็นคนที่มีความยืดหยุ่น (resilience) ต่อแรงกระแทกทางอารมณ์   สามารถรับแรงกระแทกด้านลบโดยไม่ถูกพิษร้ายจากมัน   สมองส่วนนี้เกี่ยวข้องกับการมีสุขภาพจิตดี   ไม่ตกเป็นเหยื่อของความเย้ายวน   และหลีกเลี่ยงการเสพติดได้ดี   

ข้อค้นพบใหม่นี้ เกี่ยวข้องกับสมองส่วน amygdala  ซึ่งรู้กันมานานว่า เกี่ยวข้องกับอารมณ์ลบ   พบว่าไม่ว่าผู้นั้นจะควบคุมอารมณ์ได้ดีหรือไม่ดี สมองส่วน amygdala ก็ทำงานในลักษณะเดียวกัน   สรุปได้ว่าการกำกับอารมณ์ด้านลบ ขึ้นกับสมองส่วนหน้าเท่านั้น     

เขาศึกษา แผนที่สมองด้านการกำกับอารมณ์   เทียบกับแผนที่สมองด้านการต่อเชื่อมกับสารสื่อประสาทที่มีคนรายงานไว้    และพบว่ามีส่วนเหลื่อมซ้อนกัน    โดยพบว่า receptor ของ cannabinoids, opioids, และ serotonin, รวมทั้ง 5H2A พบมากในสมองส่วนกำกับอารมณ์    บ่งชี้ว่า ยาที่เข้าไปจับ receptor เหล่านี้ น่าจะมีผลต่อการกำกับอารมณ์   เป็นประเด็นสำหรับการศึกษาต่อไป   

ผมมีความเชื่อว่า การฝึกกำกับอารมณ์ในชีวิตประจำวัน จะช่วยทำให้สมองส่วนกำกับอารมณ์แข็งแรงขึ้น    มีคุณต่อชีวิตเมื่อโตขึ้น  การศึกษาและการเลี้ยงดูเด็กจึงต้องเอาใจใส่เรื่องนี้ด้วย

วิจารณ์ พานิช

๘ เม.ย. ๖๗