- อนุโมทนา สาธุ
เจริญพร
วันนี้ วิสาขบูชา ซึ่งพุทธศาสนิกชนทั่วไปจะรู้ว่าเป็นวันคล้ายวันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ของสมเด็จพระบรมศาสดาจารย์เจ้า โดยปกติพุทธศาสนิกชนทั่วโลกมักจะไปร่วมงานวิสาขบูชายังศาสนสถานใกล้บ้านหรือที่ตนคุ้นเคยเป็นพิเศษ....
การเวียนเทียน นับว่าเป็นพิธีกรรมอย่างหนึ่งที่จัดให้มีขึ้นในวันวิสาขบูชา... เฉพาะเมืองไทย นอกจากวิสาขบูชาวันนี้แล้ว ยังมีการเวียนเทียนอีกสองวัน กล่าวคือ วันมาฆบุชา และ วันอาสาฬหบูชา ซึ่งตอนเด็กๆ พวกเรามักจะเรียกวันทั้งสามนี้ว่า วันเวียนเทียน ...
พิธีเวียนเทียน ตามพุทธศาสนสถานทั่วไป มักจะเวียนรอบพระอุโปสถ พระเจดีย์ หรือถ้าไม่มีพระอุโปสถหรือพระเจดีย์แล้วก็มักจะเวียนรอบ พระประธานประจำศาสนสถานนั้นๆ (เช่น พระภายในศาลาการเปรียญ หรือลานรอบพระประธานที่พุทธมณฑล)... ถ้าหากบางวัดมีลานกว้างขวางเหมาะสม ก็อาจเวียนรอบทั้งพระอุโปสถและพระเจดีย์ในคราวเดียวกัน .... แต่ไม่นิยมเวียนหลายสถานที่ในศาสนสถานแต่ละแห่ง
........
การเวียนเทียน นิยมเวียนไปทางขวา ๓ รอบ ซึ่งเรียกว่า การกระทำประทักษิณ... สาเหตุที่จะต้องเวียนขวานี้ ผู้เขียนยังไม่พบเหตุผลในการอธิบาย ตามที่เคยเจอในคัมภีร์บ้างก็แสดงไว้แต่เพียงว่า การเข้าไปทางขวาเป็นการแสดงความเคารพ... แต่การเข้าไปทางซ้ายไม่เป็นการแสดงความเคารพ... ประมาณนี้
ผู้เขียนสันนิษฐานเอาเองว่า ด้านขวาเป็นด้านถนัดของคนส่วนใหญ่ การเข้าไปหาทางด้านขวา บ่งบอกถึงการยอมรับและไว้วางใจต่อผู้ที่เราจะเข้าไปหา นั่นคือ เชื่อใจว่าผู้ที่เราเข้าไปหาจะไม่ทำร้ายเรา.... ส่วนการเข้าไปทางด้านซ้าย บ่งชี้ว่า เราไม่ค่อยไว้วางใจต่อผู้ที่เราจะเข้าไปหา เกรงว่าผู้นั้นจะทำร้ายต่อเรา... ประมาณนี้
ส่วนการเวียน ๓ รอบ ก็จัดเป็นธรรมเนียมทั่วไป ซึ่งอาจคล้ายๆ กับการตั้งนโม ๓ จบ ซึ่งผู้รู้ได้แก้ปริศนาไว้หลายนัย เช่น
.............
พิธีกรรมก่อนจะเวียนเทียน แต่ละแห่งก็แตกต่างกันไป ถ้าจัดเป็นหมู่คณะ ก็อาจมีการกล่าวนำบูชาพระรัตนตรัยก่อน ตอนกำลังเวียนไป ก็อาจมีการสวดบทพุทธคุณ ธรรมคุณ สงฆคุณ หรือบทอื่นๆ ในบางที่... บางที่ก็อาจไม่มีการสวด โดยเวียนรอบๆ โดยอาการสงบ....
บางแห่งก็อาจตามสะดวก กล่าวคือ ใครมาเมื่อไหร่ก็เวียนเมื่อนั้น มาคนเดียวก็เวียนคนเดียว หนุ่มสาวมาด้วยกันก็ชวนกันไปเวียนคู่กัน ที่มาทั้งครอบครัวก็จับกลุ่มเวียนกันไป.... ทำนองนี้ก็มี
หลังจากเวียนเทียนเสร็จแล้ว ถ้าเป็นหมู่คณะ บางครั้งก็มีการรวมกลุ่มเพื่อแผ่เมตตาต่อสรรพสัตว์อีกครั้ง ... บางที่ พอเวียนเสร็จแล้วก็เอา ดอกไม้ ธูป เทียน ไปบูชาไว้ตามที่จัดให้ ก็เป็นอันเสร็จพิธี ....
.....
มีเรื่องร้องขอเล็กน้อย เทียนที่จุดและเวียนเรียบร้อยแล้ว กรุณานำไปบูชาตามที่ศาสนสถานนั้นๆ จัดไว้ให้...
ถ้านำไปปักไว้ในบางจุด ก็อาจเกิดอัคคีภัยขึ้นได้ (เคยมีมาแล้วหลายวัด)...
ไม่ควรนำไปปักไว้ใกล้ๆ ฐานพระเจดีย์หรือฐานพระอุโปสถ เป็นต้น เพราะควันเทียนควันธูป ก่อให้เกิดคราบเขม่าดำๆ จับต่อสิ่งใกล้ๆ ได้ ทำให้เกิดสีหม่นหมองไม่งามตาในวันต่อๆ ไป...
และถ้าต่างคนต่างก็ไปปักไว้ไม่เป็นที่เป็นทาง ก็จะก่อให้เกิดความลำบากต่อเจ้าหน้าที่ซึ่งจะมาเก็บกวาดในภายหลัง....
จิรํ ติฎฺฐตุ สทฺธมฺโม อนาคเต กาเล ขอพระสัทธรรมจงดำรงยืนนานในอนาคตกาลโน้น...เทอญ
small man |
ด.ช.องอาจ |
นมัสการค่ะ
ที่เคยมา เวลาไปเวียนเทียน ก็สวดบทอิติปิโสฯ ในขณะเดินเหมือนกันค่ะ คนไม่คุยกัน และมีสมาธิดีขึ้นค่ะ
นมัสการค่ะ
ขออนุญาตนำภาพต้นสาละมาฝาก เพื่อความเป็นสิริมงคลค่ะ
ขอบคุณอย่างมากเรยสำหรับพิธีกรรมก่อนเวียนเทียน
พอดีครูสั่งทำการบ้านเรื่องพิธีกรรมทางศาสนา
ก็ดีคะได้ความรู้
ไร้สาระ
ดีมากเลยค่ะ เพราะครูสั่งการบ้านมาพอดีเลย เกี่ยวกับเรื่องนี้ค่ะ
นมัสการค่ะ
1. เราจะเวียนเทียนวันอื่นๆ ที่ไม่ใช่วันสำคัญๆ ที่กล่าวมาได้หรือไม่คะ ?
2. เราไปเวียนเทียนคนเดียว หรือ สอง-สามคน ไม่ใช่หมูคณะใหญ่ๆ ได้หรือไม่ ?
พำๆถ้ำ-ภ้ำ