กลอน :ธรรมดา หน้า 67-68
แต่งโดย : เพิ่มบุญ (เสริมศักดิ์) เปลี่ยนภู่ (นิติศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ,เนติบัณฑิตไทย)
นามปากกา : เวทย์
หนังสือชื่อ : ข้างกองไฟ ( สำนักพิมพ์พรศิวะ, กรุงเทพฯ.พิมพ์ครั้งแรก 2547 . 116 หน้า)
พุทธศาสน์สอนอะไรให้ชีวิต
ถ้าไม่คิดให้ซึ้งบึ้งสัจจะ
กี่ชาวพุทธน้อมนำในธรรมะ
เลิกวอนพระศักดิ์สิทธิ์เสริมอิทธิ
เหลือกี่สงฆ์เสมือนพระผู้ประเสริฐ
แทนเตลิดอวดมนุษย์อุตริ
เดียรัจฉานวิชชาอุตส่าห์ริ
เพียงหวังผลิศรัทธาเรียกสาธุ
สงสารวัดลืมปลงสงสารวัฏ
กลับละเลยศีลสัตย์เน้นวัตถุ
วัดขาดวัตรฤๅนิพพานท่านบรรลุ
ตราบบาปคุคลุมครอบกรอบความคิด
กี่คนมั่นอริยมรรคหลักครองชีพ
ชูประทีปแห่งธรรมนำดวงจิต
กี่บุญทานทำไปในชีวิต
แค่แลกสิทธิ์ขึ้นสวรรค์วันล่วงลับ
เมื่อแหล่งเที่ยวแหล่งธรรมนำมาคละ
แล้วธรรมะหวังให้ใครสดับ
กี่งานวัดที่ถวิลเพียงสินทรัพย์
ระเริงกับมหรสพลบเลือนพุทธ
ระหว่างกฎแห่งกรรมรอคำตอบ
คนชื่นชอบโลกีย์ไม่มีหยุด
ปัญหาหนักหมักหมมสังคมทรุด
โลกถึงจุดสับสนท่วมท้นทุกข์
กลอน : พจน์ หน้า 79-80
ราวสายลมเริงร่ายล้อสายหมอก
ก่อนเย้าหยอกภูผาผืนป่าปก
แล้วกล่อมเห่ห้วงฝันอันสะทก
ในอ้อมอกคืนวันแห่งพันธะ
เจือความงามความหมายสู่ลายลักษณ์
กอบถ้อยทิพย์ผจงถักสร้อยอักขระ
อุดมการณ์บานบ่มคมวาทะ
นำสัจจะบรรจุมธุรส
โศกก็โศกยิ่งกว่าพญาโศก
ประโลมโลกก็หวานปานจะหยด
ครั้นเสียดสีสาสมอารมณ์ประชด
บริบทโดยตลอดก็สอดรับ
วิญญาณแห่งบทกวีสุนทรีทิพย์
สมควรจิบเรื่อยร่ำเรียงลำดับ
เพื่อให้ถ้อยทุกถ้อยค่อยซึมซับ
ผ่านเสียงขับของโศลกโลกทัศน์
ความอ่อนหวานอ่อนไหวในพิภพ
จงบรรจบผสานเกลียวเกี่ยวกระหวัด
มโนภาพซาบซึ้งช่วยรึงรัด
เป็นอาณัติกำหนดบทบาทมนุษย์
อย่าเจื้อยแจ้วแล้วคล้อยเลื่อนลอยลับ
แทรกทุกศัพท์ด้วยคติบริสุทธิ์
เผยเงื่อนงามตามธรรมพระสัมพุทธ
ให้เป็นจุดเกิดแสงแห่งชีวิต
กลอนเหล่านี้ เป็นกลอนกล ที่เรียกว่า กลบทนายโรงลืมกรับ คือ ทุกบรรทัด จะต้องลงส่งสัมผัสนอก ด้วย คำ ลหุ(คำตาย เสียงสั้น) เท่านั้น
เรื่องเล่ามีอยู่ว่า ครั้งเมื่อวางโกลนเรือ เอนกชาติภุชงค์ แล้วเสร็จ จำต้องมีการลองน้ำ พระราชวังบวรฯ โปรดที่จะเสด็จล่องเรือจากท่าวาสุกรีไปขึ้นที่วังหน้า ด้วยความฉุกละหุก นายโรงผู้จัดเตรียมอุปกรณ์ ลืมนำ กรับ ลงเรือให้อาลักษณ์ขับเห่ พอเรือออกจากท่า อาลักษณ์ก็เริ่มเห่ แต่หา กรับ ไม่เจอ ด้วยปรีชา จึงต้องว่ากลอนท้ายหัก จะได้ไม่ต้องลง กรับ กรมพระราชวังบวร เห็นเป็นการแปลก เลยถามอาลักษณ์ว่า เฮ้ย นี่มึง ด้นกลอนกลอะไร อาลักษณ์ จึงตอบไป ว่า นี่เป็นกลบท นายโรงลืมกรับ พระเจ้าข้า
อ่านบันทึก กลบท นายโรงลืมกรับ ตอนที่ 1