วันนี้ผมนั่งดูประเด็นงานสังเคราะห์การท่องเที่ยวโดยชุมชนจังหวัดแม่ฮ่องสอน พบว่า “การท่องเที่ยว” ถูกใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาชุมชนได้อย่างแนบเนียน และในกระบวนการพัฒนาโดยใช้กระบวนการท่องเที่ยวโดยชุมชนนั้น ด้านหนึ่งเป็นเรื่องของการจัดการความรู้ (Knowledge management) อย่างชัดเจน
ผลของการเรียนรู้ตนเองผ่านการวิเคราะห์ตน ส่งผลให้ชุมชนเข้าใจตนเองอย่างละเอียดเพื่อนำเอาองค์ความรู้เหล่านี้มาเล่าเรื่องราวแก่ผู้มาเยือนในฐานะ “นักท่องเที่ยว”
กระบวนการเรียนรู้ความรู้ท้องถิ่นถูกจัดการอย่างเป็นระบบ ในขณะเดียวกันการนำเสนอความรู้นั้นออกไปทำให้ชุมชนเกิดความภาคภูมิใจในวิถีของตนเอง
การท่องเที่ยวโดยชุมชนเป็นการท่องเที่ยวที่รับผิดชอบต่อธรรมชาติ กระแสลักษณะนี้ก็ทำให้ชุมชนย้อนกลับมาสนใจสิ่งแวดล้อมรอบตัวเองมากขึ้น การมองกลับมายังสิ่งแวดล้อมรอบตัวนี้ ทำให้เกิดการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติมากขึ้นด้วย
มีปรากฏการณ์วิธีคิดที่น่าสนใจที่แม่ฮ่องสอน กับการใช้ “การท่องเที่ยวโดยชุมชน” เป็นเครื่องมือเพื่อวัตถุประสงค์ที่ต่างกัน <ul>
</ul> <p style="margin: 0pt" class="MsoNormal">หลากหลายกันไปตามวัตถุประสงค์ของพื้นที่</p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal">อย่างไรก็ตามหากเราเรียนรู้เพื่อการพัฒนา เราก็พบว่ากระแสการท่องเที่ยวโดยชุมชนซึ่งถือว่าเริ่มได้รับความสนใจสูงจากนักท่องเที่ยวเข้ามาเรื่อยๆ ถึงแม้ว่าชุมชนไม่สนใจการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวก็ยังเข้ามาอยู่ดี</p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p>จึงเป็นโจทย์ที่น่าสนใจว่า ทำอย่างไรจะใช้กระแสแบบนี้เพื่อให้ชุมชนได้ประโยชน์และรู้เท่าทัน <p style="margin: 0pt" class="MsoNormal">การท่องเที่ยวเป็นดาบสองคม หากเข้าใจรองรับทัน ชุมชนมีภูมิคุ้มกันที่ดีก็ดีไป หากชุมชนยังไม่พร้อมแต่การท่องเที่ยวเข้ามา ก็จะเกิดปัญหาในชุมชนเกินที่เยียวยาในที่สุด</p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal">เป็นเรื่องละเอียดอ่อนและต้องพึงระวัง!!!</p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0pt" class="MsoNormal"></p>
ผมถือโอกาสรวบรวมบันทึกที่เกี่ยวข้องกับประเด็นดังกล่าว ที่ผมเคยเขียนในช่วงที่ผ่านมา ให้ทุกท่านที่สนใจแลกเปลี่ยนกันเพื่อความสะดวกโดยการรวมประเด็นในบันทึกนี้ครับ
ยินดีต้อนรับทุกท่านครับ!!!!
จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร