สืบเนื่องจาก การเข้าร่วมโครงการ ” 9 สัปดาห์ สู่สุขภาพดี “ ของ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 5 นครราชสีมาผ่านสัปดาห์แรก ได้เพื่อนร่วมรุ่น อีก 12 คน ( ไม่นับ สองสว.ชาวเฮฯ ) ก่อนกลับบ้านได้รับมอบหมายจากหัวหน้าวิทยากร ให้ช่วยพูดเรื่องอาหารค่ะ ในการพบกันในสัปดาห์ที่สองค่ะ 9มิย.2552 เป็นวันที่เจอกันที่เรือนลำดวน ที่ห้องประชุม หลังจากไดรับมอบหมายให้พูดเรื่องอาหาร

Lin Hui เริ่มต้นด้วยการบอกกล่าวเพื่อน ๆ รวมทั้งวิทยากร และสามีว่า วันนี้เรามาพูดคุยเรื่องอาหารกันดีกว่า ไอ้เรื่องอาหาร 5 หมู่นั้น ทุกคนรู้จักดีอยู่แล้ว และกินทุกวัน จะกินอย่างไรนั้น ท่านวิทยากรก็ได้จัดโต๊ะแสดง แสดงหมวดหมู่อาหารให้ดูแล้ว ตั้งแต่ อาทิตย์แรกแล้ว พร้อมสัดส่วน นอกจากนั้นแถม ธงโภชนาการ สำหรับผู้สูงอายุให้ดูเป็นหลักการด้วยค่ะ

แต่วันนี้ขอเริ่มด้วยโปรตีนชนิดที่สมบูรณ์  ที่ราคาถูกที่สุด ที่ควรหาซื้อมารับประทาน เห็นที่จะต้องขยายความคำว่าโปรตีนกันสักนิด เพื่อทำความเข้าใจเป็นเบื้องต้น ว่าโปรตีนคืออะไร  น่าจะสรุปได้ง่าย ๆ ว่า เป็นสารอาหารที่สำคัญ มาก ๆ ที่สร้าง อวัยวะ สร้างความเจริญเติบโตให้ร่างกาย และยังช่วยซ่อมแซม อวัยวะทุกส่วนขอร่างกายสึกหลอไป  ที่น่าสนใจคือ สมองเป็นอวัยวะที่ใช้โปรตีนมากที่สุด อยากให้ลูกหลานมีสมองดีควรพิถีพิถัน การเลือกอาหารโปรตีนให้ลูกหลานรับประทาน โดยเฉพาะโปรตีนที่สมบูรณ์(โดยเฉาะปลา)ให้เพียงพอ ต่อการเจริญเติบโตทางร่างกายและสมอง รวมถึงการซ่อมแซมอวัยยะส่วนที่สึกหล่อ หรือเสียหาย ฯลฯ.  จากนั้นก็เริ่มถามเพื่อนร่วมรุ่น อาหารที่เรากินอยู่ทุกวันนี้ที่มีโปรตีนนั้นมีอะไรบ้าง ทุกคนตอบได้ดี เหมือนตำราเปะเลยค่ะ การเรียนการสอนของระบบการศึกษาได้ผลค่ะ แต่ไม่ได้ตามความเป็นจริงค่ะ เพราะโปรตีนในแต่ละภูมิภาคมีหลากหลายแตกต่างกันไป โดยเฉพาะโปรตีนที่ผ่านการหมักแล้ว เช่นน้ำบูดูของทางไต้ กะปิ น้ำปลา ของภาคกลาง ภาคตะวันนอก ปลาร้า ปลาเจ่าของอิสาน เป็นต้น  ทำให้โปรตีนมีขนาดเล็กลงลงและสะดวกต่อการย่อยให้เป็นกรด อะมิโน ซึ่งมันก็คือโปรตีนที่ถูกย่อยให้เป็นโมเลกุลที่เล็กที่สุด ที่ร่างกายสามารถดูดซึมเข้าไปใช้ เมื่อกรดอะมิโนเข้าไปสู่กระแสเลือดแล้ว กรดอะมิโนเหล่านี้ก็ถูกกระแสเลือดนำไปส่งตามเซลต่างๆ  จากนั้นเจ้าเซลของวัยวะต่างๆ ก็นำเจ้ากรดตัวนี้มาสร้างโปรตีนชนิดต่างๆ ขึ้นมา  ใช้ภายในเซลนั้นที่แตกต่างกันออกไป เจ้ากรดอะมิโนนี้เป็นตัวการ(ดี) ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของโปรตีน ว่ากันว่า มีโปรตีนประมาณ 20 ชนิดทีเดียวหละ ดังนั้นโปรตีนแต่ละชนิดก็จะมีกรดอะมิโนที่แตกต่างกันออกไป เราจึงควรเลือกกินโปรตีนที่หลากหลาย แต่ทีสำคัญมากคือ โปรตีนที่ให้กรดอะมิโอที่จำเป็นแก่ร่างกาย

กรดอะมิโอที่จำเป็นแก่ร่างกาย คืออะไร ก็คือกลุ่มโปรตีนที่ย่อยแล้วให้กรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกาย ซึ่งร่างกายไม่สามารถสร้างขึ้นมา(สังเคราะห์)ได้เอง ใช่ ว่าโปรตีนทุกชนิดย่อยแล้วให้กรดอะมิโมที่เหมือนกัน บางชนิดก็ไม่มีกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกาย เราจึงจำเป็นที่ทำความเข้าใจเรื่องนี้ จึงสามารถเลือกซื้อเลือกหาโปรตีนที่สมบูรณ์ ที่มีกรดอะมิโอที่จำเป็นแก่ร่างกาย เช่น เนื้อสัตว์ (สัตว์ บก น้ำ ครึ่งบกครึ่งน้ำ เลื้อยคลาน สัตว์์ ปีก แมลงฯลฯ.) ไข่ นม เ็ห็ดนานา ชนิด เป็นต้น

ในบรรดาโปรตีนที่กล่าวมานี้ มีโปรตีนคุณภาพสูงที่เป็นโปรตีนสมบูรณ์อยู่ตัวหนึ่ง ที่ราคาถูก จากนั้น Lin Hui ฉวยโอกาส ตั้งเป็นปัญหา แล้วให้วิทยกากร ตอบ วิทยากร ตอบ สรุปออกมาเป็น สามชนิด คือ เต้าหู้ น้ำเต้าหู้ และไข่ จากนั้นก็ให้เพื่อน ๆ ช่วยกันยกมือสนับสนุนว่า อะไรคือโปรตีนฯที่ราคาถูกที่สุด  มีเพื่อนๆ ยกมือสบับสนุน เรียงลำดับมือที่ยกมากไปหาน้อยดังนี้ค่ะ  เต้าหู้ น้ำเต้าหู้ และไข่

Lin Hui ให้เฉลยเอาเอง โดยถามว่าเต้าหู้หนึ่งชิ้นราคาเท่าไร (คงซื้อครึ่งชิ้นไม่ได้) น้ำเต้าหู้ หนึ่งถุงราคาเท่าไร ไข่หนึ่งฟอง ราคาเท่าไร  ทุกคนตอบเป็นเสียงเดียวกันว่า เต้าหู้ชิ้นละ 8 บาท น้ำเต้าหู้ ถุงละ 5 บาท และ ไข่ฟองละ 3 บาท   อย่างนี้ทุกคนก็รู้คำตอบอยู่แล้ว แต่แกล้งตอบไม่ถูกแค่นั้นเอง  เลยแถมให้อีกว่าโปรตีนจากถั่วเมล็ดแข็ง หรือจาพืช มีกรดอะมิโนที่ไม่ครบถ้วน คือพูดง่ายๆ ว่าเป็นโปรตีนที่ไม่สมบูรณ์จึงต้องกินอย่างอื่นควบคู่ไปด้วย ทุกคนควรทานไข่วันละสองฟองหมอ รุ่งธรรม ลัดพลี  ขอให้เลิกกลัวคอเลสเตอรอลย์ จากไข่เสียที่ อย่างเก่งก็แค่ได้เพิ่มขึ้นไม่เกิน 2%  เราได้คอเลสเตอรอลจากเนื้อสัตว์ และโปรตีน หรืออาหารอื่นๆ มากกว่านี้เยอะ ไม่ต้องกลัวออกกำลังกายเป็นประจำ และไข่ไก่เป็นโปรตีนที่ดีที่สุดค่ะ

อย่างไรก็ดี ทุกคนก็รับประทานข้าวหรือกลุ่มแป้งคือคาร์โบไฮเดรต และ ไขมัน ที่เป็นพลังงานให้เพียงพอ จึงทำให้เราสามารถใช้โปรตีนได้อย่างมีประสิทธิ์ภาพ ส่วนผักผลไม้เกลือแร่นั้นทุกคนมีความเข้าใจดีอยู่แล้ว สรุบแล้วทุกคนรู้จัก อาหาร 5 หมู่เป็นอย่างดี แต่การเลือกรับประทานขึ้นอยู่พื้นฐานของครอบครัว ในแต่ละภูมิภาค  Lin Hui ขอเน้น เรื่องอาหาร ห้าหมู่อยากให้รับประทานอาหารตามฤดูกาล เพราะได้กินของดีราคาถูก และอย่าลืมดื่มน้ำด้วยละ น้ำคือชีวิตค่ะ

สนใจติดตามอ่านเรื่องเกี่ยวกับอาหาร บางส่วนจาก

กินอย่างมีความสุข

อาหารคือยา

ข้าวซ้อมมือสังข์หยด

เมนูจากข้าวเหนียวดำ

หมี่ซัวมังสวิรัติ

มาทำข้าวผัดมังสวิรัติกันเถอะ

การหุงข้าวเหนียวกล้องดำ

การหุงข้าวกล้องธรรมดาๆ

การหุงข้าวธรรมดาที่ไม่ธรรมดา

การหุงข้าวใครคิดว่าไม่สำคัญ

ชุดอาหารสำหรับผู้สูงวัย

อาหารสำหรับผู้สูงวัยจานที่สอง