ได้รับทั้งโอกาสและความรัก เมตตาจาก ท่านรอง ผอ.สรพ. อาจารย์ดวงสมร บุญผดุง หรือ “แม่ต้อย”ที่เรารู้จักกันดี เชิญเข้าร่วมงาน 11th.HA National Forum ที่อิมแพ็คเมืองทองธานี ไปในฐานะผู้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ประเด็น “ขุดค้นของดี ที่มีอยู่ใน SHA : วิเคราะห์และถอดบทเรียน” ในวันที่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๕๓ ห้อง Sapphire ๘ เวลา ๐๘.๓๐ – ๑๐.๐๐ น.
จากที่ คุณเกียรติศักดิ์ ม่วงมิตร (หนานเกียรติ) และ ผม ตะลอนไปถอดบทเรียน(นอกกรอบ) ยังสองโรงพยาบาลก่อนที่จะจัดงานใหญ่ครั้งนี้ สองโรงพยาบาลที่เราเดินทางไปถอดบทเรียนที่เต็มไปด้วยความรีบเร่งได้แก่ โรงพยาบาลพิจิตร และโรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช ที่บอกว่ารีบเร่งก็คือ เป็นช่วงเวลาที่จำกัด สองเดือนก่อนมีงานใหญ่ครั้งนี้ ที่สำคัญหนังสือถอดบทเรียนก็แล้วเสร็จ พร้อมนำเสนอให้กับผู้เข้าร่วมงานให้ได้...
หนังสือถอดบทเรียน "SHA : จุดเปลี่ยนสู่ความยั่งยืน"
พันธกิจและความคาดหวัง จาก สรพ. ที่มอบให้ผมและคุณเกียรติศักดิ์ ก็เพิ่มความกดดันมากขึ้นจากการนับถอยหลัง งานใหญ่ที่จะมีขึ้น แรกเริ่มเราคิดกันแบบคนไม่เคยสัมผัสเชิงลึกถึงเรื่องราวดีๆคนโรงพยาบาล (คิดว่าไม่น่าจะมีอะไรมาก ถอดบทเรียนตามประเด็น และร้อยเรียงตามนั้น) แต่ในความเป็นจริงไม่ใช่เลย จากที่กำหนดไว้เบื้องต้นว่า อยากถอดบทเรียนสัก ๑๐ โรงพยาบาล กลายมาเป็น ๓ โรงพยาบาลในทันที (ในใจตอนนั้นเรียกร้องว่าขอสักโรงพยาบาลเดียวก็พอ) เหตุผลใหญ่ๆที่เราเรียนรู้ก็คือ เรื่องดีๆของแต่ละโรงพยาบาลมีมากมายและเรื่องราวเหล่านั้นมีความสัมพันธ์แบบโยงใย เชื่อมโยงไปหมด ดังนั้น “การแกะรอยความสำเร็จ” จึงไม่ได้ง่ายเหมือนที่คิดไว้ตอนแรก
โรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช จ. สุพรรณบุรี
โรงพยาบาลพิจิตร จ.พิจิตร
มาถึงที่จัดงาน 11th.HA National Forum
พี่เกียรติศักดิ์ ม่วงมิตรและผม ถือว่าเป็นคนเล็กๆที่อาสามาทำงานเป็นส่วนหนึ่งของวงล้อ SHA สกัดเรื่องราวอันเป็นความสำเร็จที่เกิดขึ้นจากที่ SHA เริ่มต้นมาได้ไม่กี่เดือน แต่ก็เห็นความสำเร็จให้เห็น ขึ้นอยู่ที่ว่า คนถอดบทเรียนจะนำมาเสนอแง่มุมใด
จะว่าไปก็เอาเรื่องเก่าๆมาเล่าใหม่ เอาจุดแข็งเดิมมาโมดิฟายกันใหม่ให้ไฉไล แต่ในแก่นของการเคลื่อนตัวของ SHA นั้นไม่ธรรมดา เพราะ แนวคิดที่ “ยืดหยุ่นและอิสระ” เป็นจุดแข็งให้เกิดความยั่งยืน
แก่นของการเคลื่อนตัว SHA เป็นพลังบวกที่คนในองค์กรถูกเติมเต็มด้วยกำลังใจ ถูกเติมเต็มด้วยจิตวิทยาทางสังคม มีที่ทางให้คนในองค์กรบางกลุ่มที่เหมือนว่าเขาได้ถูกกันออกไปจากระบบก่อนหน้านี้ ด้วยการประเมินผ่านตัวชี้วัด...
ผมหมายถึงงานส่งเสริมสุขภาพ บางส่วนที่เราไม่สามารถประเมินผ่านตัวชี้วัดที่แข็งๆได้ ใช้เวลานานกว่าจะเห็นประจักษ์ในผลงาน ทั้งๆที่เราบอกว่า “สร้างนำซ่อม”
ในการแลกเปลี่ยนที่อิมแพ็ค เมืองทองธานี เมื่อวานนี้ (๑๑ มีค.๕๓) เราได้สรุปบทเรียนออกเป็น ๔ ข้อ และท้ายสุด เรากำลังให้ข้อคิดกับเส้นทางว่า แล้ว SHA จะยั่งยืนอย่างไร? ผมขอสรุปด้วยภาพ PowerPoint ดังนี้ครับ
ความสอดคล้องกับวิถีชีวิต และต้นทุนเดิมของโรงพยาบาล ทำให้เกิดการเติมเต็ม ต่อยอดกระบวนการพัฒนาคุณภาพ ด้วยกิจกรรมการพัฒนาคุณภาพเป็นกระบวนการที่ผู้คนใช้อยู่แล้วเป็นประจำเป็นการจัดการความรู้ของชีวิต แทรกอยู่ทุกอณูของการใช้ชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คน ดังนั้นกระบวนการพัฒนาคุณภาพก็เช่นเดียวกันไม่ได้แปลกแยกไปจากวิถีชีวิตเลย การเติมเต็มงานคุณภาพโดยใช้บทเรียนที่มีฐานจากวิถีชีวิตปกติ เข้าสู่งานที่ทำ โดยมีเป้าหมายที่ชัดเจน มีการปลุกเร้าด้วยความสุขและกำลังใจ ส่วนในด้านต้นทุนของโรงพยาบาลที่มีทักษะด้านเครื่องมือพัฒนางานประจำเช่น TQM,5 ส,OD,ESB และ R2R ล้วนแล้วแต่เป็นพื้นฐานด้านทักษะที่เตรียมพร้อมไว้เป็นอย่างดี เมื่อการส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่องโดยมีจิตวิญญาณของบุคลากรทุกคน จึงมีความยั่งยืนและเกิดเป็นวัฒนธรรม จุดแข็งของ SHA จึงอยู่ที่ “มีหลักการแนวคิดที่ชัดเจน มีความยืดหยุ่นและมีความอิสระ” สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในแต่ละบริบทของพื้นที่ ตอบสนองเป้าหมายของคนทำงาน
การปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ของผู้นำ มุมมองของการพัฒนาคุณภาพมีส่วนสำคัญมากต่อการขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพสู่ความยั่งยืน ผู้นำที่ให้ความสำคัญและเข้าใจ ความยั่งยืนของการดูแลสุขภาพผ่านงานส่งเสริมสุขภาพที่ต้องใช้เวลาและกระบวนการเสริมพลังอย่างต่อเนื่อง รวมไปถึงกระบวนการทำงานเชิงรุกด้านสุขภาพอย่างมียุทธศาสตร์ ให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วม มองเป้าหมายที่เรียกว่า “สุขภาวะ” ร่วมกัน กระบวนทัศน์ของผู้บริหารจึงมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการเอื้อให้บุคลากรได้มีพื้นที่แห่งตัวตนได้อย่างอิสระและมีความพึงพอใจ เป็นบรรยากาศของการทำงานที่ให้เกียรติ ให้ศักดิ์ศรี คุณค่าที่เท่าเทียม กระบวนทัศน์ที่เปลี่ยนไปลักษณะนี้ ทำให้เกิดพลังของกลุ่มและพลังของความสุข
การบูรณาการระหว่างงานส่งเสริมคุณภาพ และ งานพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาล งานส่งเสริมสุขภาพในโรงพยาบาลมีทิศทางที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น เรียนรู้ถึง “แก่น”ของงานส่งเสริมสุขภาพที่ให้ความสำคัญกับ คน การมีส่วนร่วม วัฒนธรรมและความเชื่อ คลี่คลายปัญหาสุขภาพโดยการสร้างความตระหนัก องค์ความรู้ที่จำเป็น เพียงพอสำหรับการดูแลสุขภาพของตนเอง ชุมชน มีการเชื่อมโยงร่วมด้วยช่วยเหลือกันของภาคีหุ้นส่วน โดยมีเป้าหมายเพื่อให้เกิดคุณภาพชีวิตที่ดี (Quality of life) มีความสุขและยั่งยืนอย่างแท้จริง
กระบวนการเรียนรู้ ที่ทำให้เกิดการขับเคลื่อนการพัฒนาอย่างมีพลัง การลองผิด ลองถูกของกระบวนการการพัฒนาคุณภาพเพื่อค้นหาจุดสมดุลพร้อมที่จะก้าวไปข้างหน้าด้วยฐานขององค์ความรู้ พบว่า มีการเปิดพื้นที่การเรียนรู้อย่างกว้างขวาง ผ่อนคลาย ยืดหยุ่น รวมไปถึงการสนับสนุนนวัตกรรมทางด้านสุขภาพที่หลากหลาย “การนำเสนอผลงานและการแลกเปลี่ยนเรียนรู้” เป็นกลยุทธ์ในการ “สร้างและใช้ความรู้” เป็นกระบวนการจัดการความรู้เป็นไปอย่างต่อเนื่อง มีการจัดตั้งทีมผู้ให้ความรู้ สังเคราะห์ความรู้ที่จำเป็นเพียงพอสำหรับองค์กร รวมไปถึงทีมที่ให้คำปรึกษา เป็นทีมกัลยาณมิตรช่วยเหลือกัน สร้างชุมชนนักปฏิบัติ(Community of Practice : CoP) ที่เป็นธรรมชาติ ภายใต้บรรยากาศแห่งการเรียนรู้ ต่อยอดออกไปในชุมชน สร้างกระบวนการเรียนรู้ต่อยอดและใช้เครื่องมือที่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ งานที่ได้ผล คนเป็นสุข ความสุขที่เบิกบานที่เกิดจากการให้และรับอย่างสมดุล
มีคำถามท้ายสุดของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ว่า เเล้ว SHA จะขับเคลื่อนต่ออย่างมีพลังได้อย่างไร? คำถามนี้ มีคำตอบครับ
ข้อเสนอที่เราได้พูดคุย ก็คือ เคลื่อนบนฐานความารู้ สร้างกระบวนการเรียนรู้ใ้เกิดขึ้น โดยเฉพาะโรงพยาบาลที่เข้าร่วมโครงการ SHA ที่มีกว่า ๖๐ แห่งในกลุ่มเเรก
ต้องขอบคุณพี่ๆน้อง จาก gotoknow.org ที่มากันหลายท่าน (อบอุ่นมากครับ) คุณหมอสกล สิงหะ จาก มอ. และพี่ธวัช หมัดเต๊ะ จาก สคส. และผู้ที่เข้ามานั่งฟังพวกเราในห้อง Sapphire 8 มากครับ ถือว่าเป็นกำลังใจให้กับคนทำงาน อย่างน้อยเราก็ได้รับรู้ด้วยกันว่า เส้นทางการพัฒนาคุณภาพผ่าน SHA เราควรจะเดินทางต่อกันอย่างไร?
ภาพบรรยากาศสดๆจากห้อง Sapphire 8 ไม่มีเลยครับ ต้องอาศัยผู้ที่มีภาพนำมาเสนอครับ
ขอเติมด้วยภาพจาก คุณ kumfun จาก http://gotoknow.org/blog/mhsresearch/339101#1901317
ภาพจาก บันทึก อาจารย์ดวงสมร บุญผดุง
http://gotoknow.org/blog/shaduangsa/343829
ภาพจากน้องจ็อดMr_Jod
โรงพยาบาลเกาะช้าง
ขอบคุณพี่ๆน้องๆ ที่ให้กำลังใจ ทักทาย เเละรู้จักกันในงาน11th.HA National Forum นี้ครับ
ผมขอบคุณ Blogger จาก ขอนแก่น,แพร่,ตราด,น่าน,เชียงใหม่,หาดใหญ่ และอีกหลายแห่งที่เจอเมื่อวานครับ
สวัสดีค่ะ
สวัสดีครับ
มาร่วมชื่นชมผลงาน ของคนทำงานเพื่อสังคมด้วยคนครับ
ครู ธนิตย์ สุวรรณเจริญ
กระบวนการเรียนรู้ ที่เน้น AI เช่นที่ 11th.ha national forum เป็นไปด้วยความสุขครับ เห็นการเรียนรู้ที่มีชีิตชีวาของคนภาคสาธารณสุข เราได้รับรู้ว่า เมืองไทยเราไปรอดเเน่..
ขอบคุณครับครู ที่เข้ามาเรียนรู้ร่วมกัน
ผมสบายดีครับ...งานหนักเเต่ใจเบาๆ
สวัสดีครับ ครูคิม
จริงๆภาคการศึกษาก็มีความพยายามในการจัดงานทำนองนี้ ระดับชาติอยู่บ่อยๆครับ และ ก็น่าจะดีนะครับ หาก สมศ. ใช้ การประเมินที่สอดคล้องกับบริบทการเรียนรู้อย่างเข้าใจและยืดหยุ่นเหมือน SHA (ประเด็นนี้น่าสนใจ)
อยากเห็น small dog จัง!!!
ขอบคุณมากครับครู บินหลาดง
ดูเหมือนว่า คนภาคการศึกษา เข้ามาอ่านบันทึกนี้มากเลยครับ
คุณ เพชร พรหมสูตร์
โรงพยาบาลพิจิตรมีเรื่องราว ที่ดีมากมาย การเดินทางไปถอดบทเรียนเพียงระยะสั้นๆ ได้นำเสนอเพียงส่วนเล็กน้อย น่าเสียดายมากๆครับ
ถือโอกาสนี้ ให้กำลังใจ คนโรงพยาบาลพิจิตร ทุกท่านครับ..
ทุกท่านเป็นคุณครูของผมด้วย ที่ทำให้ผมได้เรียนรู้ ซึมซับความดีงาม..เเละทำให้ผมเติบโตครับ
ขอบคุณพี่ เพชร ด้วยครับ ที่เป็นผู้สื่อสารกำลังใจจากผม ไปยังเจ้าหน้าที่ แพทย์ พยาบาล และบุคลากรทุกท่านที่พิจิตร..
ให้กำลังใจทุกท่านนะครับ
น้องเอกครับ ตามอ่านทั้งสองโรงพยาบาลได้ภาพชัดเจนมาก พี่เกียรติเปิดประเด็นได้ชัดเจน ขอบคุณมากครับที่ถ่ายทอดข้อมูลให้อ่าน เป็นอย่างไรบ้างช่วงนี้งานเรื่องเรียนเป็นอย่างไรบ้างครับ
ไม่มีโอกาสได้ไปแต่ขอขอบคุณที่นำเรื่องราวมาแบ่งปันค่ะ
ขอบคุณมากครับ อ.ดร. ขจิต ฝอยทอง
เรื่องงานผมเรื่อยๆครับ ส่วนเรื่องอื่นก็ พอไปได้ เเบบมีความสุข ความสมดุลยังคงอยู่ครับผม :)
สวัสดีครับพี่ นาง...มณีวรรณ ตั้งขจรศักดิ์
มีบันทึก HA forum 11 มากมายที่หลายๆท่านบันทึกให้ได้เรียนรู้กัน...
งานนี้ชื่นมื่นมากครับ
ผมได้แรงบันดาลใจ ติดแปะไว้ว่าจะขโมยมาเขียนต่อ คือเรื่อง "เรียนรู้โดย/กับ/อย่าง ธรรมชาติ และจำนวนตัว Ss ใน SHA ครับ ขอบคุณเอกกับหนานเกีรติ The Inspirer ตัวจริง
ขอบคุณคะสิ่งดี ๆ ที่นำมาให้เรียนรู้นะคะ
ดูแลรักษาสุขภาพนะคะ
สวัสดีครับ อาจารย์หมอ สกล สิงหะ Phoenix
ต้องขอบคุณอาจารย์มากครับ ที่กรุณาไปให้กำลังใจ เข้าร่วมนั่งฟังเรื่องราวการถอดบทเรียน เเม้ว่าเป็นเพียงเสี้ยวหนึ่งของ SHA เราก็พยายามครับ พยายามที่จะนำ สร้างเเรงบันดาลใจ ให้กำลังใจคนทำงาน ผมรู้ดีว่า ศักยภาพคนทางสายสุขภาพนั้นเต็มเปี่ยม เพียงเต็มใจ ให้พื้นที่ ก็ไปได้ในทันที
ขอบพระคุณมากครับ
ขอบคุณพี่ไก่ ที่เป็นห่วงโทรศัพท์มาถามไถ่ข่าวคราวครับ ผมสบายดี
เสียดายว่า พี่ไก่ไม่ได้มาในงาน ha forum นะครับ ไว้ปีหน้า ฟ้าใหม่นะครับ
สวัสดีค่ะ
จริงๆภาคการศึกษาก็มีความพยายามในการจัดงานทำนองนี้ ระดับชาติอยู่บ่อยๆครับ และ ก็น่าจะดีนะครับ หาก สมศ. ใช้ การประเมินที่สอดคล้องกับบริบทการเรียนรู้อย่างเข้าใจและยืดหยุ่นเหมือน SHA (ประเด็นนี้น่าสนใจ)
สวัสดีครับ รักประเทศไทย ตำรวจเป็นมิตร ใกล้ชิดประชาชน
สวัสดีค่ะคุณเอกมาเรียนรู้และชื่นชมในการทำกิจกรรมแบบนี้..น่าจะนำไปใช้กับหน่วยงานอื่นๆได้มากๆนะคะ
ดีใจที่ได้เจอคุณเอก ตัวจริงเสียงจริงเช่นกันค่ะ เห็นความมุ่งมั่นเเละความพยายามของทั้งคุณเอกเเละคุณหนานเกียรติในการที่ได้ช่วยกันถอดบทเรียนโครงการ SHA มาให้เราได้เรียนรู้ โอกาสดีจะชวนมาถอดบทเรียนงาน palliative care ที่โรงพยาบาลศรีนครินทร์ของเรานะคะ เเต่ว่ารู้สึกดาราจะคิวยาวนะคะ ขอบคุณอีกครั้งค่ะสำหรับการถ่ายทอดเรื่องราวดีดีที่พิจิตรเเละเจ้าพระยายมราช ฝากรูปกองเชียร์มาให้ชมนะคะ
NU 11 ครูนก
ผมไม่ค่อยมีความรู้เรื่องของการประเมินของภาคการศึกษาเลยครับ เเต่ว่า โดยเเนวคิดหลัก ผมก็อยากให้มีการประเมินแบบเสริมพลัง เพื่อความยั่งยืนของการทำงานครับ
เห็นท่านเเล้วคิดถึง การจากไปของ ผู้กำกับบันนังสตา เห็นใจและให้กำลังใจตำรวจชายแดนใต้ครับ
เป็น ๑ เสียง ไม่เอาความรุนเเรง ครับ
ขอบคุณค่ะ
น้องเอกถ่ายทอด และสรุปให้เห็นภาพความสำเร็จ ที่ยั่งยืนได้ชัดเจน
ความรู้สึกที่ดี ความเข้าใจที่ถูกต้อง ความรัก
ช่วยให้งานทุกอย่างยั่งยืนได้นอกเหนือจากปัจจัยพื้นฐาน
ที่ทุกหมู่เหล่าสามารถหาซื้อได้
ขอบคุณค่ะ
พี่ไปอยู่ที่ฮอดมา แล้วเลยไปอมก๋อย บอกได้คำเดียวว่า ประทับใจค่ะ
ยินดีกับความสำเร็จค่ะ
สวัสดีพี่เอกครับ
ถ้าสนใจจะอ่านหนังสือ SHA นี้
จะหาอ่าน หรือ ดาวน์โหลดได้ที่ไหนครับ
สงสัยจะไม่มีขาย
แวะมาเยี่ยมครับ...
น้องเอกคะ
แม่ต้อยต้องตามมาขอบคุณน้องเอก และน้องหนานเกียรติ อีกครั้งคะ สำหรับความสำเร็จของน้องๆ ซึ่งคงไม่อาจจะเรียกได้ว่า " เพียงฟันเฟืองเล็ก"
แม่ต้อยว่า สองแรงแข็งขัน และแง่มุมที่งดงาม ของการนำเสนอ ที่จะช่วยให้ SHA แข็งแกร่งและยั่งยืนได้..
ขอบคุณคะ
ยังมีอีกหลายแห่ง ที่น้องเอกสัญญาว่าจะไปอีก..
ขอบคุณ ที่มาอ่านครับ ครู rinda
กิจกรรมดีๆที่ กรุงเทพฯ ในช่วงนี้ ทำให้เรารู้สึกดีๆภายใต้บรรยากาศวุ่นๆของการเมืองครับ
SHA...ชา...ช่า...ช้า
กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ค้นหาตัวอย่างดีดี มาพัฒนาต่อยอด น่าจะเป็นหัวใจสำคัญอันหนึ่งที่ทีมงาน HA แต่ละแห่งควรให้ความสนใจ
ขอบคุณคุณเอกที่เอาเรื่องดีดีมาแบ่งปันครับ