นำเรื่อง :บาลี
เป็นครูสอนภาษาบาลีมาก็หลายปี ตอนนี้ไม่สอนแล้ว ว่างๆ คิดว่าจะนำคำภาษาบาลีที่มีใช้อยู่ทั่วไปในภาษาไทยมาเล่าสู่กันอ่าน แต่ก่อนที่จะยกคำต่างๆ มาเล่าก็จะนำที่มาของภาษาบาลีมาเล่าก่อนเป็นลำดับแรก
ภาษาบาลีมีที่มาจากไหน ?
ประเด็นนี้ยังไม่มีข้อสรุปชัดเจน บางกลุ่มบอกว่าเป็นภาษาเดิมที่มีใช้ในแคว้นมคธของอินเดียโบราณ ตามมตินี้ ภาษาบาลีจึงมีชื่ออีกอย่างว่า มาคธี แปลว่า ภาษาของชาวมคธ หรือภาษาที่มีใช้ในแคว้นมคธ และถ้ามิใช้ มาคธี ก็มักจะใช้ตรงตัวว่า ภาษามคธ
ยังมีความเห็นอื่นอีกบางกลุ่ม เช่น อ้างถึงพระมหินท์ ซึ่งนำพระพุทธศาสนาเข้าสู่ลังกา พระมหินท์เป็นชาวปาตลีบุตร ฉะนั้น ภาษาบาลีอาจเป็นภาษาเดิมของชาวแคว้นปาตลีบุตรก็อาจเป็นได้ แต่มตินี้มีผู้เห็นด้วยน้อย
คำแปลของคำว่า บาลี
บาลี เขียนตามภาษาไทย ถ้าเขียนตามภาษาบาลีเดิมต้องเขียนว่า ปาลี หรือ ปาลิ (ภาษาบาลี ไม่มี บ.ใบไม้ มีแต่ ป.ปลา) ซึ่งแปลว่า ภาษาที่รักษาไว้ซึ่งพระพุทธพจน์ (พุทฺธวจนํปาเลตีติ ปาลี ภาษาใดย่อมรักษาไว้ซึ่งพระพุทธพจน์ เหตุนั้น ภาษานั้นชื่อว่ารักษาไว้ซึ่งพระพุทธพจน์)
ความแตกต่างกันของภาษาบาลีและสันสกฤต บาลีและสันสกฤต ไม่เหมือนกัน แต่มีความคล้ายคลึงกัน เช่น บาลีมีเพียง เอกพจน์กับพหุพจน์ แต่สันสกฤตมีเอกพจน์ ทวิพจน์ และพหุพจน์ เป็นต้น ส่วนศัพท์ที่ใช้ บางคำก็ใช้เหมือนกัน บางคำก็เปลี่ยนแปลงบ้างเล็กน้อย (ผู้เขียนเรียนสันสกฤตมาเพียงเล็กน้อย)
อนึ่ง คำภีร์โบราณทางพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทใช้บาลี ส่วนฝ่ายมหายานใช้สันสกฤต
ความเห็น (8)
นมัสการ พระคุณเจ้า
น่าสนใจมากครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคำสวดของพระภิกษุในงานพิธีต่างๆ ผมพยายามเปิดตำราต่างๆ ก็ยังไม่ค่อยเข้าใจ(อาจแปลบาลีเป็นสันสกฤตกระมัง)
จะพยายาม เข้ามาติดตามอ่านข้อเขียนของพระคุณเจ้า(รวมใน blog อื่นๆด้วย) (ต้องใช้คำว่า พยายาม เพราะกลัวว่า จะโกหกหลวงพี่เข้านะครับ)
นมัสการด้วยความเคารพ
เจริญพร จ้า
ก็จะเล่าไปเรื่อยๆ นะครับ คราวละศัพท์สองศัพท์
เมื่อคืนก็เล่าไปศัพท์หนึ่งแล้ว แต่มิได้ล็อกอิน จึงหายไป ก็เลยปิดเครื่องจำวัด ครับ 5 5 5
เจริญพร
กราบนมัสการ พระอาจารย์ชัยวุฒิ ที่เคารพยิ่ง
ดิฉันมีเรื่องขอความกรุณาอย่างยิ่งจากพระอาจารย์ดังนี้คือ
ดิฉันพยายามค้นหาพระพุทธวจนะของพระพุทธเจ้าในวันที่พระองค์ทรงตรัสรู้ และได้ตรัสกับมาร ประมาณว่า "นายช่างเอ๋ย ท่านไม่สามารถสร้างเรือนให้เราได้อีกแล้ว เราพบผู้สร้างแล้ว........สังขารของเราไม่มีเหลือให้ไปเกิดอีกแล้ว"
ข้อความดังกล่าวนี้ มีความสำคัญยิ่งนักต่อผู้ปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน แต่ดิฉันจำได้เพียงลางๆ มาจากการฟังธรรมบรรยาย แต่ ไม่ชัดเจนแจ่มแจ้ง ค้นหาที่ใดก็สุดปัญญาจะหาพระพุทธวจนะบทนี้ได้ ไปหาใน 18,000.org ก็ไม่รู้จะเริ่มอย่างไร ไปที่หมวดไหน
ขอพระอาจารย์ได้โปรดนำความกระจ่างมาสู่ดิฉันด้วยการแสดงพระพุทธวจนะในบทนี้เป็นบาลี และแปลแบบคำต่อคำ มิให้ข้อความผิดเพี้ยน และโปรดอ้างอิงว่ามาจากพระไตรปิฏกบทใด จักเป็นพระคุณยิ่งนัก
นมัสการด้วยความความเคารพยิ่ง
a.sakon
a.sakonกราบนมัสการ พระอาจารย์ชัยวุฒิ
ดิฉันขอขอบพระคุณพระอาจารย์ที่กรุณาตอบคำถาม ทำให้การค้นหาจบสิ้นไป
พระอาจารย์เป็นที่พึ่งด้านบาลีได้แท้นัก
นมัสการด้วยความเคารพยิ่ง
a.sakon
กราบนมัสการ พระคุณเจ้า
ดิฉันต้องขอความกรุณาพระอาจารย์โปรดแถลงพระสูตรบาลีว่าด้วย พาหิยสูตร ในพระพุทธวจนะสำคัญที่
แปลเป็นไทยว่า เห็นสักแต่ว่าเห็น ได้ยิน สักแต่ว่าได้ยิน รู้รสสักแต่ว่ารู้รส .....สิ่งใดเห็น ได้ยิน ไม่พึงยึดมั่นถือมั่น.......
ดิฉันค้นไปหลายที่ ก็จะพบแต่พระสูตรตัดตอน คือ เขียนบาลีให้ทราบเพียงเล็กน้อย แล้วก็แปลตัดตอน
เลยทำให้ไม่สามารถอ่านพระพุทธพจน์ช่วงนี้เต็มๆ ได้
ขอพระอาจารย์เมตตาตอบดิฉันด้วยเถิด จักเป็นพระคุณยิ่ง
นมัสการด้วยความเคารพยิ่ง
อัจฉราวดี
http://84000.org - อ่านพระไตรปิฏกและอรรถกถาได้
เฉพาะ พาหิยสูตร คลิกที่นี้
ธรรมบางอย่างนั้น ลึกซึ้งยากที่จะเข้าใจ และ ธรรมบางอย่างนั้น ต้องปฏิบัติจึงจะเข้าถึง
อาตมายังไม่เข้าใจและเข้าไม่ถึงธรรม จับต้องแต่เพียงสะเก็ดหินที่แตกออกมาจากหินก้อนใหญ่คือพระไตรปิฏกเท่านั้น
เจริญพร
กราบนมัสการ พระคุณเจ้่า
ขอบพระคุณในความเมตตาค่ะ คือดิฉันอยากได้บทเฉพาะที่พระพุทธองค์ตรัสเป็นบาลี ที่ลางๆ ว่า ทิฏเฐ ทิฏเฐ มัตตัง
(อาจจะผิดนะค่ะ) อยากรู้ตรงนี้เป็นบาลีค่ะ ขอพระอาจารย์ได้เมตตาอีกวาระเถิดค่ะ
ด้วยความเคารพยิ่ง
อัจฉราวดี