หนังสือเวียน        เรียนสมาชิกและชาวชุมชนคนรักอ่าน รักการเรียนรู้ทุกท่าน

     หลังจากที่พวกเรา รวมทีม “เปิดร้าน SHA หา fancies” เป็นการรวมตัวกันของบุคลากรทางด้านสุขภาพ จากรพ.ต่างๆ ที่สนใจการเขียน การเรียนรู้จากการบันทึกและเป็นสมาชิก gotoknow แห่งนี้ ได้แก่

• ♥paula .`๏'- ที่ปรึกษาตัวน้อย.`๏'-
• pa_daeng
• นาง...มณีวรรณ ตั้งขจรศักดิ์
• ไก่...กัญญา
• ประกาย~natachoei ที่~natadee 
  
•  namsha

ดูจากชื่อและหน้าตาแล้วแต่ละท่านล้วนเป็นจอมยุทธ์ในวงการก็ว่าได้นะคะ ที่เลือก SHA เพราะเรามีกลุ่มและประเด็นที่ค่อนข้างจะมีจุดร่วมที่ชัดเจน ทั้งแนวคิด เนื้อหา สาระมากมาย ถ้าจะถอดบทเรียนกันจริงๆ ก็น่าจะใช้เวลาไม่ต่ำกว่า 3 เดือนถึงจะถอดหมด แต่เพื่อเป็นการเรียนรู้การทำงานเป็นทีมและพัฒนาการอ่านแบบเชิงสังเคราะห์ของทีม ภายใต้ข้อจำกัดเรื่องเวลาและความสุขสนุกสนานของเรา จึงไม่ขอถอดเนื้อหาสาระในเชิงวิชาการมากนัก แต่ขอเริ่มจากความเป้นตัวเราจะดีกว่าค่ะ เมื่อไหร่จะเข้าเรื่อง เนี่ย..

คำเตือน บุคคลนอกวงการอายุที่มากกว่า 10 ปีควรใช้วิจารณญาณในการอ่าน โดยการอย่าเพิ่งเบื่อกับคำศัพท์ หรือภาษาของเรานะคะ เราจะใช้คำที่คนนอกวงการอ่านแล้ว อ๋อ...เลยทีเดียวค่ะ ... ดังนั้นไม่ต้องใช้วิจารณญาณมาก

SHA เป็นคำย่อที่มาจาก Sustainable Healthcare and Health promotion By Appreciation and Accreditation แรกเริ่มเราไม่ได้ย่อว่า SHA แต่เราได้รับความกรุณาจากท่านศ.เกียรติคุณ พญ.ชนิกา ตู้จินดา ได้ให้ชื่อเล่นว่า “SHA” จนกลายเป็นที่ติดหูติดตาและติดตลาดกันไปแล้วค่ะ แต่ด้วยมีการพ้องเสียงกับชา น้ำชา..จึงมีหลายๆท่านเอา SHA ไปผูกกับ ชา ถ้วยชา กาแฟ เพื่อหาสูตรสำเร็จในการชง SHA ให้หอมกรุ่น กลมกล่อม ไม่แพ้เจ้าของดั้งเดิมเลยทีเดียวค่ะ

SHA เป็นนวตกรรมของ HA คือมาตรฐานโรงพยาบาลหนึ่งที่มีปรัชญาเพื่อการเรียนรู้และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วยเป็นพื้นฐาน ซึ่งการมีมาตรฐานหรือมีกรอบ กลายเป็นจุดที่ก่อให้เกิดความเครียด ความทุกข์ของคนทำงาน โดยอาจจะมีสาเหตุหลายประการร่วมกัน ขอไม่พูดถึง ณ ที่นี้ ด้วยการเล็งเห็นถึงความทุกข์ ความเครียดนี้ แม่ต้อย..จึงได้นำเสนอนวตกรรมใหม่ที่จะเป็นทางออกหนึ่งให้คนทำงานคุณภาพอย่างมีความสุข ด้วยการเห็นคุณค่าตนเอง เห็นคุณค่าผู้อื่นและมุ่งสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน หาโจทย์ใหม่ๆ เปิดช่องให้คนทำงานได้สร้างสรรคุณภาพด้วยมุมมองของตนเอง มองข้ามกรอบมาตรฐานหรือโจทย์ที่อาจจะเป็นปรนัยลงเสียก่อน ก่อนที่ทุกองค์กรจะกลายเป็นองค์กรปรนัย ซึ่งมีลักษณะดังที่ท่าน ดร.นพ.โกมาตร กล่าวไว้ว่า  องค์กรปรนัยมีคำขวัญคือ

 “เดินตามช่อง..มองแค่เห็น..เน้นตัวชี้วัด วิสัยทัศน์เอาไว้ท่องจำ...งานที่ทำไม่มีความหมาย..”

สถาบันรับรองคุณภาพถานพยาบาล(สรพ.) จึงเสนอโครงการไปยังสสส.จนได้รับการสนับสนุนงบประมาณมาดำเนินการ เราจึงได้เชิญชวนโรงพยาบาลที่มุ่งจะพัฒนาไปสู่ความยั่งยืน ที่อยากจะตอบโจทย์แบบอัตนัย ด้วยการคิดการใหญ่สร้างแรงบันดาลใจให้มุ่งสู่การเป็นโรงพยาบาลในอุดมคติ รพ.เปี่ยมสุข ที่มีองค์ประกอบทั้ง แปดด้าน 8 C ดังนี้

• Compassion มีความเอาใจใส่ ร่วมทุกข์ ร่วมสุข คือเมื่อเห็นคนไข้ทุกข์ เราก็จะรู้สึกทุกข์ร้อนไปกับคนไข้ด้วย มีความรู้สึกร่วม

 • Comprehensive มีความบูรณาการ เชื่อมโยงกัน ไม่แยกส่วน

• Continuity of Care มีความต่อเนื่อง

• Coordinated Care เชื่อมประสานกัน ในทุกระดับ

• Convenience มีความสะดวก สบาย เป็นมิตรต่อผู้รับบริการ

• Comfortable สัปปายะ สิ่งแวดล้อมเอื้อต่อผู้ป่วย

• Contemplative ใช้หลักจิตตปัญญา ในการทำงาน

• Community ความเป็นชุมชน ทำอย่างไรให้ชุมชนมีส่วนร่วม เป็นเจ้าของ

นอกจากนี้ SHA ยังเป็นการพัฒนาตามแนวพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีลักษณะของการพัฒนาที่อนุโลม และรอมชอมกับสภาพธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และสภาพของสังคมจิตวิทยา แห่งชุมชน ไม่ผูกมัดติดกับวิชาการและเทคโนโลยีที่ไม่เหมาะสมกับสภาพเป็นอยู่ที่แท้จริงของคนไทย เป็นเป้าหมายที่สำคัญของโครงการที่ต่อไปนี้ เพื่อที่จะเจริญรอยตามเบื้องพระยุคลบาท

แรงบันดาลใจที่สำคัญอีกสิ่งหนึ่งคือการสานฝันของท่านอาจารย์ นพ.สงวน นิตยารัมภงศ์ ซึ่งได้ร่วมทำงานกับแม่ต้อยมาอย่างต่อเนื่อง จนสุดท้ายโครงการสุดท้ายก่อนท่านจะเสีย เป็นโครงการพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลด้วยรัก ซึ่งเราได้งบประมาณจากสปสช. ในการค้นหาสิ่งดีงาม ในการดูแลญาติพี่น้องของเรา ให้มีความสุขและสุขภาพดี ภายใต้แนวคิด Humanized Healthcare

การเปลี่ยนแปลงที่จะยั่งยืน ที่จะก้าวพ้นเรื่องเดิมๆ นั้น ต้องมองในสามระดับ ได้แก่

1.      Personal Transformation เปลี่ยนแปลงระดับบุคลล

2.      Organizational Transformation องค์กรต้องเปลี่ยน

3.      Social Transformation สิ่งแวดล้อมต้องเปลี่ยน

เรามีเครื่องมือที่ช่วยทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงมากมายตั้งแต่ระดับบุคคลเพื่อคาดหวังจะเป็นจุดเริ่มสู่การเปลี่ยนแปลงในระดับองค์กรและสังคมต่อไป  เช่น Deep listening สุนทรียสนทนา Appreciative Inquiry ,Narrative medicine เป็นความหมายของการเยียวยา  Hearing  and healing  การแพทย์กับการเล่าเรื่อง  Outcome Mapping เป็นต้น

เราจึงได้ตกผลึกมาเป็นแนวคิด วิธีการทำงานที่จะเป็นเส้นทางของ SHA โดยแบ่งเป็นสามส่วนด้วยกัน ดังนี้

1) เป็นส่วนที่เป็นความฝัน เป้าหมายของการทำงาน (Dream) ได้แก่ Sustainable การมุ่งไปสู่ความยั่งยืนของการพัฒนา

2) เนื้อหาเครื่องมือการพัฒนา (Content) ได้แก่ Spirituality ,Humanized, HA ที่ผสมผสาน safety และ standard(HA,HPH),Sufficiency Economy เศรษฐกิจพอเพียง

3) วิธีการ (Method)  ได้แก่ Appreciative(การชื่นชมยินดี การมองบวก) , Accreditation กระบวนการรับรอง การ recognition

การที่จะสร้างการเปลี่ยนแปลงเพื่อให้บรรลุผลนั้น เราต้องหาเพื่อน หาคนมาร่วมเยอะๆ โดยการทำงานเราแบ่งเป็นสามส่วนด้วยกันคือ

1. สรพ. เรามีทีมงานที่เข้มแข็ง ตั้งแต่ผู้บริหาร คณะทำงาน ที่มีใจรัก มีความอดทน เสียสละ และเป็นคนที่มีความคิดสร้างสรร มองบวก มองเห็นโอกาสในการทำงานและเป็นคนที่รักการเรียนรู้ คิดค้นวิธีเครื่องมือตลอดจน หาแนวร่วมที่มีความรู้ ความสามารถและลงตัว ลงร่องรอยของความคิด คือมีแนวความคิดที่คล้ายคลึงกัน ที่มาช่วยเราทำงานให้สำเร็จเช่น

• ท่านดร.นพ.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ ท่านไม่ได้มาคนเดียว มาทั้งทีมงาน แทบจะเรียกว่าปิดสำนักงานมาร่วมงานกับเราก็ว่าได้ รวมทั้งยังได้เชิญชวนน้องชายท่านมาร่วมงานกับเราด้วยคือ อ.โกศล จึงเสถียรทรัพย์ สถาปนิกหนุ่มรูปหล่อขวัญใจสาวๆ ชาว SHA ของเรา นั่นเอง นอกจากนี้ยังมีทีมสุนทรีย
• ท่านดร.นพ.สกล สิงหะ และผองเพื่อน ได้แก่ นพ.วิธาน นพ.วรวุฒิ และอาจารย์แอ๊ดพัฒนา มาช่วยสร้างกระบวนการเรียนรู้ด้านมิติจิตใจของเราให้เข้มแข็งและลุ่มลึกยิ่งขึ้น
• ท่านดร.ประพนธ์ ผาสุขยืด และทีมสสส.สคส.ก็มาช่วยเราในเรื่องของแนวคิด OM ทำให้เราเข้าใจการทำงานแบบมีส่วนร่วม การมองไปที่ระหว่างทางของผลลัพธ์ของการทำงานมากขึ้น

2. โรงพยาบาล ถือว่าเป็นแนวร่วมสำคัญมากที่สุดในการทำงานของเรา เราได้เชิญชวนรพ.ทั่วประเทศ ที่ผ่านการรับรองแล้ว ปีละ 50 แห่งและรพ.ที่อยู่ระหว่างการพัฒนาอีก ปีละ 10 แห่งมาเป็นแนวร่วมที่จะเรียนรู้ไปกับเรา ผลลัพธ์ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดีในปีที่สอง มีรพ.มหาวิทยาลัยมาร่วมงานกับเราแล้วทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่าปาฏิหารย์เลยค่ะ เรื่องราวดีๆ ต่างๆที่เกิดขึ้นในรพ.นั้น พี่ๆทีมงาน จะถอดบทเรียนมาให้เรียนรู้กันต่อไปค่ะ

3.ผู้เยี่ยมสำรวจและที่ปรึกษา เป็นภาคีที่สำคัญไม่แพ้กัน โดยที่ปรึกษาจะเป็นคนที่ทำให้เกิดการต่อยอด ชื่นชมและขยายผล คือคนที่จะเป็นตัวเชื่อมแนวคิดของ SHA ไปในรพ.ให้เกิดการขยายผล ให้ทั่วทั้งรพ.และทั่วประเทศไทย หากที่ปรึกาเข้าใจแนวคิดก็จะเกิดพลังแนวร่วมอย่างมหาศาล เช่นเดียวกัน เราจึงคัดสรร คนพิเศษมาเป็นที่ปรึกษาในการเข้าเยี่ยมรพ. นอกจากนี้ตัวที่ปรึกษาเองก็เกิดการเปลี่ยนแปลงจากแนวคิด เครื่องมือที่คลาสสิกของเรานั่นเอง ค่ะ

แรกเริ่มประเดิม SHA ขอเป็นน้ำจิ้มเพียงเท่านี้ก่อนค่ะ รออ่านของสมาชิกท่านอื่นๆนะคะ เชื่อว่าแต่ละบันทึกนั้นงดงามไม่แพ้กันเลยค่ะ

เพราะ SHA คือความงามและความหมาย นิยามใหม่ของงานคุณภาพ 

SHA เราเริ่มจากความงามของหัวใจคนทำงาน

ที่ทำความดี(ในงาน) และจะรวบรวมให้เห็นเป็นความจริง(องค์ความรู้)ค่ะ

     ด้วยความรัก และความคิดถึง

     พร ทั้งหล้า หัวหน้าทีม(ที่เป็นแค่ตัวหนังสือ)

ลิงค์ที่เกี่ยวข้อง ค่ะ อ่านเพิ่มเติมได้ค่ะ 

http://gotoknow.org/blog/shaduangsa/261913 ความยั่งยืน โจท์อัตนัยที่มีคำตอบ

http://gotoknow.org/blog/shaduangsa/261993 คิดการใหญ่สร้างแรงบันดาลใจ 

 http://gotoknow.org/blog/shaduangsa/262727 เสาะหาโยงใยเพื่อให้ได้ผลลัพธ์

http://gotoknow.org/classified/duangsa มุมมองใหม่ไม่ติดตำรา

http://gotoknow.org/blog/shaduangsa/264630 โลกงดงามด้วยการเขียน narrative

http://gotoknow.org/blog/shaduangsa/269345 SHA ขอนแก่น

http://gotoknow.org/blog/sha-paula/261632 บันทึกเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน

http://gotoknow.org/blog/sha-paula/262151 งานคุณภาพที่มีจิตวิญญาณ

http://gotoknow.org/blog/sha-paula/263616 เรียนรู้เครื่อมือชง ชา

http://gotoknow.org/blog/sha-paula/263854 สร้างกระบวนการเรียนรู้สู่ผลลัพธ์

http://gotoknow.org/blog/sha-paula/264800  OM ผสม KM

http://gotoknow.org/blog/sha-paula/266571 ภาพฝันของ SHA

http://gotoknow.org/blog/sha-paula/267690 SHA เข้มข้นหวานมัน ขันเทพ

http://gotoknow.org/blog/sha-paula/272647 การดูแลทางด้านมิติจิตใจ

http://gotoknow.org/blog/shapatty/275219 ยกระดับ มาตรฐาน

http://gotoknow.org/blog/kemkudson/390177 SHA เข็มขัดสั้น

http://gotoknow.org/blog/kemkudson/386626 SHA  แรกแย้ม