การทำงานของทั้ง ๕ กลุ่มจาก ๙ จังหวัดของกลุ่มอสม.และนักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการในการอบรมเชิงปฏิบัติการในครั้งนี้ ทุกกลุ่มทำงานและเตรียมการนำเสนอผลงานของตนอย่างจริงจัง การเตรียมทีม เตรียมสื่อ และการติดตั้งในรูปแบบที่แต่ละทีมต้องการ ดำเนินไปอย่างเรียบร้อยพร้อมนำเสนอก่อนเวลาที่นัดหมายคือ ๘.๓๐ น.บ่งบอกถึงประสิทธิภาพและความเป็นคนรู้งานของทุกคน ผมจัดกระบวนการให้เวทีไปก็เกิดความประทับใจผู้ร่วมเวทีไปด้วย 'คนกลุ่มนี้เป็นชาวบ้านคนทำงานแนวประชาคมและเป็นพลเมืองที่แข็งขันของสังคมในระดับชุมชน...' ผมคิด
ภาพที่ ๑ กลุ่มผู้เข้าอบรมเชิงปฏิบัติการจาก ๙ จังหวัด ๔ ภูมิภาคทั่วประเทศ เป็นอสม.ดีเด่นหลายสาขาทั้งระดับเขตและระดับชาติ กับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขและนักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการหลายสาขาเช่นกัน ทีมวิทยากร : หน้าสุด อาจารย์นพดล พุ่มยิ้ม และที่สองแถว ๒ จากซ้าย อาจารย์กมาลาภรณ์ คงสุขวิวัฒน์ ศูนย์ สช.ภาคเหนือ นครสวรรค์ แถวหลังสุด ยืนกลางเสื้อลายสก๊อต : อาจารย์กฤตภพ จันทวงศ์ ศูนย์ สช.ภาคกลางและภาคตะวันออก ชลบุรี ริมขวาสุดแถวสองและแถวหนึ่งตามลำดับ อาจารย์ศิรินทร์ภรณ์ อัจจิมางกูร และอาจารย์วีณาพร สำอางศรี ศูนย์ สช.ภาคใต้ นครศรีธรรมราช แถวสองที่ ๓ อาจารย์ณัฐพัชร์ ทองคำ และริมซ้ายสุดแถวที่ ๑ ผู้ช่วยศาสตราจารย์วิรัตน์ คำศรีจันทร์ จากภาควิชาศึกษาศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ภาพที่ ๒ การสาธิตการจัดกระบวนการเรียนรู้และวิธีสอนแบบกลุ่มพี่เลี้ยงโดยใช้ของจริงและฐานการทำงานในชุมชนเป็นสื่อการเรียนรู้ ของกลุ่มผู้เข้าอบรมจากกลุ่มจังหวัดภาคกลางและภาคตะวันออก กลุ่มอสม.มีทักษะการสอนและการจัดกระบวนการเรียนรู้ในรูปแบบนี้ได้อย่างมีพลังมาก
เตรียมความพร้อมเพื่อการเรียนรู้ที่แยบคายและลึกซึ้ง
จากความกระตือรือล้นของทีมและการที่เวทีไม่ได้มีถึง ๙ กลุ่มตามจำนวนจังหวัด แต่ลดลงเหลือ ๕ กลุ่ม อีกทั้งดูบรรยากาศและการเตรียมตนเองของทุกกลุ่มแล้ว ก็ประเมินได้ทันทีว่าจะเป็นเวทีนำเสนอผลงานที่ราบรื่นและมีพลังมาก ผมจึงขอใช้เวลา ๑ ชั่วโมงก่อนการนำเสนอ เพื่อให้เวทีทำกิจกรรม Reflection หรือทบทวนเรียนรู้คุณค่าและความหมายของกิจกรรมต่างๆที่ตนเองได้ทำ ตลอดจนผู้คนรอบข้างและสิ่งต่างๆที่ผ่านเข้ามาในประสบการณ์ของตน เพื่อเกิดความซาบซึ้งและเป็นแรงบันดาลใจของตนเองสำหรับทำงานต่อไป
จากนั้น ก็ให้เวทีพัฒนาเครื่องมือเพื่อฟังการนำเสนอและทำเวทีเรียนรู้ให้เป็นการแสดงออกในเชิงวัฒนธรรมของสังคมประชาธิปไตยไปด้วยโดยการโหวตและให้คะแนนประเมินอย่างมีหลักเกณฑ์ กลุ่มนักวิชาการและเจ้าหน้าที่จะได้เห็นจุดเชื่อมของวิถีชุมชนกับเครื่องมือการวิจัยและแบบฟอร์มที่ตนเองคุ้นเคย ส่วนอสม.และผู้นำชุมชนก็จะเห็นพัฒนาการและการยกระดับประสบการณ์ชีวิตของตนให้เป็นประเด็นที่ปรากฏขึ้นเป็นแบบสอบถาม เห็นวิธีเดินเชื่อมต่อกันให้เกิดจุดร่วมที่พอดี
เนื่องจากเวทีอบรมเชิงปฏิบัติการครั้งนี้เป็นหัวข้อเกี่ยวกับการเดินอย่างมียุทธศาสตร์เพื่อพัฒนาวิธีการเป็นครูและนำเอาหลักสูตรไปใช้สร้างเครือข่ายคุ้มครองผู้บริโภคในระดับชุมชนผ่านการขับเคลื่อนเครือข่ายครูอสม.และโรงเรียนอสม. ดังนั้น เราจึงควรจะเรียนรู้และให้เสียงสะท้อนแก่ทุกกลุ่มไปด้วยว่าจากการออกแบบวิธีคิด วางแผน และนำเสนอผลงานซึ่งได้เห็นจากแต่ละกลุ่มนั้น สะท้อนให้เห็นถึงความเข้มแข็งและแนวโน้มที่บ่งบอกความเข้มแข็งยั่งยืนในการกลับไปดำเนินการต่อไปของกลุ่มอย่างไรบ้าง
การสร้างเครื่องมือบนเวทีและวิธีการใช้
๑. ใช้ฟลิปชาร์ตบนบอร์ดขาตั้งระดมความคิดของเวที โดยถาม ๓ คำถาม คือ
๑.๑ คำถามที่ ๑ หากจะพิจารณาดูมิติความเข้มแข็งและแนวโน้มความเข้มแข็งยั่งยืนของเครือข่ายครูโรงเรียนอสม.ผ่านแนวคิด การวางแผนงาน และการนำเสนอผลงานในเวทีครั้งนี้สัก ๓ องค์ประกอบ เวทีเห็นว่าควรจะดูผ่านอะไรบ้าง ?
เวทีอภิปรายและสะท้อนแนวคิดพอเป็นตัวอย่างการเรียนรู้ รวบรวมได้ ๓ องค์ประกอบคือ
(๑) ความต่อเนื่องของการดำเนินงาน
(๒) ความเป็นวิถีชีวิต
(๓) ความเป็นประโยชน์ต่อชุมชน
๑.๒ คำถามที่ ๒ ในแต่ละองค์ประกอบ มีอะไรเป็นตัวชี้วัดบ้าง ? ซึ่งรวบรวมทรรศนะได้จากเวทีพอเป็นตัวอย่างการเรียนรู้ คือ....
(๑) ความต่อเนื่องของการดำเนินงาน
- มีการสร้างคน สร้างการสืบทอด
- มีการสร้างสิ่งใหม่ นวัตกรรม
(๒) ความเป็นวิถีชีวิต
- มีการสร้างการมีส่วนร่วม ร่วมคิด ร่วมทำ
(๓) ความเป็นประโยชน์ต่อชุมชน
- นำไปใช้ได้
- ก่อเกิดการเปลี่ยนแปลง
- ทุกภาคส่วนได้เป็นเจ้าของ
๑.๓ คำถามที่ ๓ แต่ละองค์ประกอบ เวทีจะมีเกณฑ์ในการให้คะแนนกี่ระดับ และความหมายการให้คะแนนเป็นอย่างไร ? ซึ่งได้ข้อตกลงว่าจะให้คะแนน ๔ ระดับ โดยมีน้ำหนักความหมายต่างกันไป คือ... ดี = ๑ | ดีมาก = ๒ | ดีเยี่ยม = ๓ | อัศจรรย์ = ๔
๒. ทำแบบให้การประเมินพิมพ์เป็นตารางลงในคอมพิวเตอร์โน็ตบุ๊คและฉายผ่าน LCD ขึ้นจอให้เห็นทั่วทั้งห้อง เตรียมเป็น ๕ ตารางสำหรับให้คะแนนและสะท้อนผลการประเมินจากเวทีสำหรับการนำเสนอ ๕ กลุ่ม
๓. เมื่อแต่ละกลุ่มนำเสนอเสร็จแล้ว ผมซึ่งเป็นวิทยากรบนเวทีก็จะฉายแบบประเมินเพื่อร่วมกันให้คะแนนพร้อมกันทั้งเวทีโดยการยกมือโหวตโดยถามทีละองค์ประกอบและให้ทุกคนยกมือให้คะแนนอย่างอิสระ
๔. เมื่อทุกคนยกมือให้คะแนน ก็จะมีทีมวิทยากรผู้ช่วย ช่วยนับคะแนนและแจ้งผลบันทึกลงคอมพิวเตอร์และฉายให้เห็นพร้อมกัน เมื่อครบทุกองค์ประกอบก็รวมคะแนน
๕. นอกจากการให้คะแนนจากวิธีร่วมกันโหวตโดยเวทีแล้ว วิทยากรก็ร่วมตั้งข้อสังเกตให้แก่ทีมและหมายเหตุกำกับให้เป็นรายกรณีไปด้วย
๖. นอกจากแต่ละกลุ่มและทั้งเวทีจะทราบผลทันทีแล้ว เมื่อทุกกลุ่มนำเสนอเสร็จเรียบร้อย ผมเองและทีมวิทยากรของศูนย์สุขภาพภาคประชาชนก็ร่วมกันให้ข้อสังเกตเพื่อเสริมความมั่นใจในด้านที่เป็นความเข้มแข็งของแต่ละทีมด้วย
เห็นตนเองจากเสียงสะท้อนและความคาดหวังของสังคมภายนอก
กลุ่มจากจังหวัดภาคใต้ ผลการโหวตจากเวที : มีความโดดเด่นระดับดี่เยียมในด้านเห็นความต่อเนื่องของการดำเนินงาน ข้อสังเกตของวิทยากร : มีความเด่นด้านความเป็นทีม วิชาการหลากหลาย มีความเป็นหนุ่มเป็นสาว การคิดเชื่อมโยง เชิงระบบ ความกล้าแสดงออก
กลุ่มจากจังหวัดภาคเหนือ ผลการโหวตจากเวท : มีความโดดเด่นระดับดีเยี่ยมในองค์ประกอบที่จะเป็นฐานความยั่งยืนอยู่ที่องค์ประกอบด้านความเป็นวิถีชีวิต ข้อสังเกตของวิทยากร : มีทีมวิชาการเข้มแข็ง เปิดกว้างให้เครือข่ายอสม.และชุมชน
กลุ่มจากจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผลของการโหวตจากเวที : มีความโดดเด่นระดับดีเยี่ยมในองค์ประกอบที่จะเป็นฐานความยั่งยืนอยู่ที่องค์ประกอบด้านความต่อเนื่องของการดำเนินงาน ข้อสังเกตของวิทยากร : ทีมมีความเป็นธรรมชาติ สื่อบุคคล สื่อความจริงใจ การสนทนา การแก้ปัญหาเฉพาะหน้าเชิงบวก พลังของสื่อบุคคล ความกลมกลืนกับวิถีชีวิต
กลุ่มภาคกลางและภาคตะวันออก ผลการโหวตจากเวที : มีความโดดเด่นระดับดีเยี่ยมในองค์ประกอบที่จะเป็นฐานความยั่งยืนอยู่ที่องค์ประกอบด้านความมีประโยชน์ต่อชุมชน ข้อสังเกตของวิทยากร : ทีมของกลุ่มภาคกลางและภาคตะวันออกเป็นทีมที่เก่งในการจัดกระบวนการ ความเป็นทีมเข้มแข็ง มีวิธีคิด วิธีสะท้อน เป็นกลุ่มเรียนรู้ที่มีพลัง
กลุ่มจังหวัดนครสวรรค์(ท่าตะโก) ผลของการโหวตจากเวที : มีความโดดเด่นระดับดีมากในองค์ประกอบที่จะเป็นฐานความยั่งยืนอยู่ที่องค์ประกอบด้านการมีความต่อเนื่องของการดำเนินงาน ด้านที่เด่นขึ้นมาได้ระดับดีเยี่ยมมากกว่าด้านอื่นคือด้านความเป็นวิถีชีวิต ข้อสังเกตของวิทยากร : ทีมอสม.และเครือข่ายครูอสม.ของกลุ่มนครสวรรค์มีความเด่นในการสอน บรรยาย การพูด การเป็นวิทยากรให้การเรียนรู้เชิงเนื้อหา
คลิ๊กเพื่อเข้าไปดู เครื่องมือและผลประเมินของเวทีโดยการโหวต : ความเข้มแข็งและแนวโน้มความยั่งยืนของเครือข่ายครูโรงเรียนอสม. : มิติการพิจารณาความยั่งยืน ๓ องค์ประกอบ ๖ ตัวชี้วัด [Click here]
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
คลิ๊กลงไปบนชื่อเรื่อง เพื่ออ่านเนื้อหาทั้งหมด ๑๒ ตอน ท่านกำลังอ่าน ตอนที่ ๑๒
ตอนที่ ๑ ขับเคลื่อนเครือข่ายโรงเรียน อสม. ตอนที่ ๒ จิตวิญญาณความเป็นครูโรงเรียน อสม.
ตอนที่ ๓ ความเป็นครูโรงเรียน อสม. ตอนที่ ๔ ร่วมกันสร้างกรอบตัวแบบค้นหาครูโรงเรียน อสม.
ตอนที่ ๕ มิติทักษะความเป็นครูของอสม ตอนที่ ๖ วิธีค้นหาครูขับเคลื่อนโรงเรียนอสม.ของชุมชน
ตอนที่ ๗ ฐานชีวิตของครูโรงเรียนอสม. ตอนที่ ๘ เงื่อนไขสังคมของครูโรงเรียนอสม.
ตอนที่ ๙ การพัฒนาการศึกษาเรียนรู้ครูโรงเรียนอสม. ตอนที่ ๑๐ เครื่องมือ สื่อ เทคโนโลยี สิ่งสนับสนุนครูโรงเรียนอสม.
ตอนที่ ๑๑ การนำเสนอแผนการสอนและสาธิตกระบวนการเรียนรู้ของครูโรงเรียนอสม.
ตอนที่ ๑๒ เพิ่มลูกเล่นและใส่ศิลปะเพื่อเรียนรู้การนำเสนอให้สร้างสรรค์
สวัสดียามดึกคะอาจารย์วิรัตน์
สวัสดีครับอาจารย์ณัฐพัชร์
"พัฒนาครู" ขอสนับสนุนและเป็นกำลังใจให้อาจารย์ครับ
ขอบคุณครับ
สวัสดีค่ะ
มาเรียนรู้ค่ะ เป็นรูปแบบกระบวนการบูรณาการที่ดีมากเลยนะคะ ถ้าเป็นนักเรียนอันนี้หละคือ "กระบวนการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ"
จะย้อนไปอ่านบันทึกก่อน ๆ ขอขอบพระคุณค่ะ
สวัสดีครับคุณครูคิมครับ
อาจารย์ครับ ผมชอบตรงนี้มากเลยครับ
หากจะพิจารณาดูมิติความเข้มแข็งและแนวโน้มความเข้มแข็งยั่งยืนของเครือข่ายครูโรงเรียนอสม.ผ่านแนวคิด การวางแผนงาน และการนำเสนอผลงานในเวทีครั้งนี้สัก ๓ องค์ประกอบ เวทีเห็นว่าควรจะดูผ่านอะไรบ้าง ?
(๑) ความต่อเนื่องของการดำเนินงาน
(๒) ความเป็นวิถีชีวิต
(๓) ความเป็นประโยชน์ต่อชุมชน
ผมว่านำไปใช้ในการดำเนินงานในเรื่องต่างๆได้แทบทุกเรื่องเลยนะครับ
สำหรับผม จากประสบการณ์ในการทำงานในเรื่องต่างๆ ที่ผ่านมา แค่ ข้อ 1 ก็มักจะไม่ผ่านแล้วละครับ ข้อ 2 ข้อ 3 แทบไม่ต้องพูดถึง
ยากเหมือนกันนะครับ กับระบบราชการ ที่จะให้เกิด 3 ข้อ (ตามมุมมองของผมเอง)
ขอบคุณครับ
สวัสดีครับคุณพ่อน้องซอมพอครับ
สวัสดีครับอาจารย์ small man ครับ
สวัสดีครับ
ขอบพระคุณคะอาจารย์วิรัตน์ที่นำของติดไม้ติดมือไปฝากไว้ที่บันทึก ถือโอกาสกราบคารวะแด่ คุณครูวิรัตน์ คำศรีจันทร์ ด้วยนะคะ ^/l\^
สวัสดีครับอาจารย์ณัฐพัชร์ครับ
สวัสดีค่ะ
"ยายลาย" ตามอาจารย์ขจิตไปแล้วค่ะ (อ่านไปขำไป)
ยังไม่จบเหมือนกันค่ะ
ฝากดอกไม้ไว้ก่อนค่ะ
สวัสดีครับอาจารย์ศิลาครับ
ดอกพยอมลีลากลีบดอกสวยมากเลยนะครับ
อย่างกับงานศิลปะ