ภาพงานงิ้ว งานประจำปีเจ้าพ่อเจ้าแม่หนองบัว และหลวงปู่ฤาษีนารายณ์ เมื่อปี ๒๕๕๓ ที่ผ่านมา โดย คุณฉิก : ศักดิ์ศรี พิทักษ์อำนวย ในเวทีคนหนองบัว
ภาพร่าง การจัดนิทรรศการ ร่วมงานเทศกาลงานประจำปีหนองบัว ๒๕๕๔ โดย วิรัตน์ คำศรีจันทร์ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
แนวคิดหลักของการนำเสนอและสื่อแสดงในนิทรรศการ : ทำให้งานเทศกาลประจำปีของหนองบัวที่มีการจัดขึ้นเป็นปรกติทุกปีอยู่แล้ว ให้เพิ่มความมีสีสัน มีชีวิตชีวา และเป็นโอกาสได้สื่อสารสร้างการเรียนรู้ความเป็นหนองบัวอย่างบูรณาการ ทำให้เห็นมิติเชิงคุณค่าและความหมายอันลึกซึ้งที่สะท้อนอยู่ในงานประเพณี ตลอดจนผสมผสานอยู่ในวิถีชีวิตของชุมชนหนองบัว ทั้งในตัวเมืองหนองบัวและชุมชนโดยรอบ
รูปแบบ : ออกบู๊ตนิทรรศการชั่วคราว Non-Permanent Exhibition : ทำเป็นเวทีกิจกรรมเคลื่อนไหวการเรียนรู้ทางสังคมอย่างบูรณาการผ่านงานวัฒนธรรมประเพณี กางเต๊นท์และจัดเป็นนิทรรศการชั่วคราว โดยร่วมมือจัดนิทรรศการไปกับกิจกรรมของชุมชนที่มีอยู่แล้ว ออกแบบและทำให้มีความเชื่อมโยงกับงานประจำปี ร่วมแรงร่วมใจกันทำโดยลูกหลานคนหนองบัวทั้งในหนองบัวและจากแหล่งต่างๆในและต่างประเทศ ที่มีความผูกพันและต้องการร่วมเป็นกำลังทำสิ่งดีๆด้วยกันให้กับชุมชนบ้านเกิด พร้อมกับเรียนรู้จากการได้ทำจริงเพื่อพัฒนาตนเองในการดำเนินชีวิตและทำการงานแก่สังคมอยู่เสมอ
เนื้อหานิทรรศการ : ยกร่างให้เติ่มต่อความคิดกันตามสบายครับ
สื่อและสิ่งจัดแสดง
วิทยากรนิทรรศการ : ช่วยกันหาอาสาสมัครและบอกต่อๆกันว่าใครว่างตอนไหนก็แวะไปหาเพื่อนฝูงและพี่ๆน้องๆกันที่เต๊นท์นิทรรศการช่วงงานงิ้วนะครับ
ระยะเวลา : ๒-๓ วันในช่วงงานงิ้ว (ควรจัดให้คร่อมกับวันแห่)
สถานที่ : เกาะลอยในบริเวณงาน ณ มุมใดมุมหนึ่งตามความเหมาะสม หรือตามแต่ทางคณะกรรมการจัดงานและท่านอื่นๆจะแนะนำกันนะครับ
ขอให้กำลังใจและชื่นชมความตั้งใจดีในการจัดกิจกรรมเพื่อชุมชนและท้องถิ่นเช่นนี้ค่ะ..จะตามอ่านเรื่องเล่าต่อไปค่ะ..
ขออนุญาตย้ายการสนทนาของพี่ใหญ่มารวมไว้ที่นี่นะครับ ตอนผมโพสต์รบบบอกว่าโพสต์ไม่ได้ก็เลยลองทำหลายครั้ง ปรากฏว่าขึ้นมาออนไลน์เต็มไปหมดเลย ต้องมานั่งลบออก แล้วก็ต้องขออภัยชาว GotKnow และผู้อ่านทุกท่านเลยครับ กราบขออภัยพี่ใหญ่มา ณ ที่นี้ด้วยเช่นกันครับ
กราบนมัสการท่านพระอาจารย์มหาแลครับ
ดูแล้วเห็นพลังของการทำด้วยใจมากเลยครับ พิถีพิถัน พอเพียง
นี่ถ้าเอาไปจัดแสดง วางเรียงตามมุมต่างๆ ก็จะดูระลานตา น่าสนใจไปหมด
ผมว่าหลายคนเห็นแล้วก็จะต้องเพิ่งได้รู้จักหนองบัวมากมายหลายแง่มุมก็คราวนี้แหละนะครับ น่าสนุกดีครับ
ผมลองถามไปยังพรรคพวกที่หนองบัวแล้ว งานงิ้วจะมีในวันที่ ๒๔-๒๘ มีนาคม ๒๕๕๔ ครับ หากประสานงานเพื่อจัดเต๊นท์นิทรรศการไม่ทันก็คงไม่ทำให้ผิดหวังกันนะครับ
ได้รับหนังสือทำเองจากท่านพระอาจารย์มหาแลชุดนี้ที่ส่งไปให้ผมแล้วครับ
ดูสวยงามมากเลยละครับ ผมจะนำไปทำเล่มและเข้าปกให้นะครับ
เผื่อเอาไว้เผยแพร่ในโอกาสต่างๆได้เป็นอย่างดีครับ
งานนี้อยากจะเน้นลงไปสัมผัสชุมชนและงานเทศกาลที่มีอยู่เป็นประจำทุกปีให้รอบด้านเพื่อหามุมมองใหม่ๆครับอาจารย์ คงจะทำให้ได้ประเด็นดีๆเพื่อนำมาประมวลข้อมวลและสร้างความรู้ไปเสริมการเคลื่อนไหวและปฏิบัติการสังคมในขอบเขตต่างๆที่แล้วแต่ใครจะเห็นโอกาสริเริ่มทำสิ่งๆต่างๆไปตามกำลัง
ด้านหนึ่งก็ทำไปตามโอกาสที่มี เพราะเป็นถิ่นฐานบ้านเกิดของตนเอง ซึ่งทำให้พอจะรู้เรื่องรู้ราวให้เป็นโอกาสทำประโยชน์ได้บ้างเล็กๆน้อยๆ แต่อีกด้านหนึ่งนั้น ผมก็อยากจะทำให้เรามีแหล่งที่ให้ประสบการณ์ตรง และมีของจริงในการพิสูจน์ทางการปฏิบัติ ในการทำงานความรู้เข้าไปเสริมการพัฒาตนเองของสังคมในทุกด้าน ทำไปและเรียนรู้ไปให้ถ่องแท้ครอบคลุมทั้งความเป็นจริงทางการปฏิบัติในบริบทสังคมไทยและในท่ามกลางสภาวการณ์ของโลกในปัจจุบัน ก้บการใช้ความเป็นจริงเป็นกรอบในการกรองความรู้และเรื่องราวต่างๆในสังคมเสียใหม่ว่าอะไรที่มันใช้ๆได้จริง อะไรที่ใช้ไม่ได้แล้ว และอะไรที่ดีมากแต่มันไม่สอดคล้องกับโลกความเป็นจริงทั้งของท้องถิ่นไทย ของประเทศและของสังคมโลกในยุคนนี้ หนองบัวบ้านผมให้การเรียนรู้ต่อเรื่องทำนองนี้แก่สังคมและคนที่สนใจในหลายแง่มุมได้เป็นอย่างดีแน่ๆ ละครับ
ถึงแม้อาจารย์จะต้องถูกผมดึงไปทำอะไรด้วยกับคนหนองบัวแน่ๆ แต่ผมก็อดไม่ได้ที่จะขอชวนเชิญอาจารย์และท่านอื่นๆว่าให้หาโอกาสทำให้หนองบัวเป็นคณะวิชาหนึ่งที่เราจะเรียนรู้ผ่านการทำสิ่งต่างๆด้วยกันไปตามกำลังและตามแต่โอกาสที่มีนะครับ ที่สำคัญคือทำให้ได้ประสบการณ์ของจริงไปใช้ทำงานในบทบาทหน้าที่ของแต่ละคน พร้อมกับตกผลึกเขียนหนังสือ ทั้งงานความคิดและความรู้แบบ Know How ออกมาเป็นระยะๆ จัดการความรู้ผ่านบล๊อกนี่ก็เหมาะดีครับ ไม่กระทบการงานและชีวิตของแต่ะคนดี เชื่อมโยงและเจอกันโดยเนื้องานและงานความรู้นี่ดีครับ แต่เจอกันจริงๆตอนนี้มักจะลำบาก บล๊อกช่วยได้ตรงนี้ได้ดีนะครับ
สามารถช่วยกันทำให้เป็นแหล่งการเรียนรู้ของสังคมที่ดีๆแหล่งหนึ่งได้น่ะครับ และพร้อมกันไปนั้น ชาวบ้านและชุมชนในท้องถิ่นก็ได้สิ่งดีๆจากการไม่ถูกดูดายจากลูกหลานและสังคมรอบข้าง
กราบนมัสการท่านพระอาจารย์มหาแลครับ
ผมได้นั่งดูหนังสือที่พระคุณเจ้าดึงเนื้อหาออกมาแล้วก็จัดหน้า แยกออกเป็นเล่มหนังสือทำเองแล้วก็ต้องยอมใจเลยละครับ มันมีตั้ง ๑๙ ชุด ดูแล้วผมทำอย่างนี้ไม่ไหวหรอกครับ เคยดึงออกมาจัดเป็นเอกสารเพื่อให้เขาทำเป็นเอกสารจัดประชุม ดึงออกมาจัดหน้าได้ ๕ ชุดก็ตาลายลมจะใส่ครับ เห็นท่านทำแล้วผมต้องขอน้อมคารวะเลยละครับ ยอมครับยอม
ผมแยกไปเข้าเล่มและทำปกให้ ๗ เล่มนะครับ แล้วก็ขอทำสำเนาเอาไว้เป็นที่ระลึกของผมเองชุดหนึ่งนะครับ ส่วนต้นฉบับนั้น หลังจากเข้าเล่มและทำปกแล้วผมจะส่งไปให้พรรคพวกที่หนองบัวเขาเอาไปจัดวางที่เต๊นท์นิทรรศการที่จะจัดขึ้นนะครับ หลังจากนั้นแล้วก็จะส่งมาให้พระคุณเจ้าเอาไว้ใช้เป็นสื่อเผยแพร่แนวคิด รณรงค์ให้คนรักเรียนรู้เรื่องราวของตนเองและรักสังคมความรู้ คงจะดูดีมากเลยละครับ
อีก ๑๒ ชุดมันเป็นหน้าปกและคำนำ ผมไม่รู้ว่ามันจะเป็นหน้าปกของส่วนหนึ่งใน ๗ เล่มที่พอจะเข้าเล่มได้หรือเปล่านะครับ แต่ดูแล้วเข้าใจว่าเนื้อหาคงจะอยู่ที่พระคุณเจ้าต่างๆ แต่ส่งไปแบ่งปันกันดูพอให้เกิดความคึกคักครึ้มอกครึ้มใจเพื่อจะได้ทำไปด้วยกันอย่างมีกำลังใจ หากส่งเนื้อหาไปให้ผมอีก ผมก็จะเข้าเล่มทำปกให้นะครับ
เจริญพรอาจารย์
กำลังนั่งปร้นเนื้อหาอยู่พอดี ยังเหลืออีกหนึ่งเรื่องก็จะครบทุกเรื่องที่ลองไว้แล้ว ทำไปให้ไปพอมาตรวจดูบางเล่มปรากฏว่าต้นฉบับก็ไม่เหลือ ให้เขาไปหมดแล้ว(เล่มใหญ่ด้วย)
ถ้าได้พื้นที่กางเต้นท์ในงานงิ้ว ก็คิดว่าทุกเล่มจะได้นำไปโชว์ครบ ถ้าไม่ทัน(ไม่ได้จัดแสดงงานงิ้ว)ก็จะส่งไปให้อาจารย์ให้ครบทุกเรื่อง
ทำเล่มแรกๆจะเป็นรูปเล่มใหญ่มากเพราะรวมเนื้อหาหลายบันทึกเข้าด้วยกัน(กะว่าประหยัดตังค์ดี) ต่อมาเลยแยกเป็นเรื่องๆ ทำให้ไม่หนามาก และคิดว่าชาวบ้านพอจะอ่านไหว
ตอนแรกก็กะว่าจะเก็บไว้ดูเองให้ครบทุกเล่ม ไม่เป็นไรเดี่ยวจะขอยืมต้นฉบับจากท่านที่ได้ไป เอามาสำเนาเก็บไว้ทีหลัง
เป็นการช่วยให้ชาวบ้านสัมผัสได้ ได้ง่ายขึ้นนะครับ
คนส่วนใหญ่คงไม่คุ้นเคยกับสังคมความรู้ในเว็บบล๊อก
จินตนาการเรื่องราวต่างๆที่มีคนทำในเวทีคนหนองบัวอย่างไรก็คงนึกไม่ออก
แต่พอดึงออกมาทำเป็นเอกสารสิ่งพิมพ์เย็บเล่มทำเอง ก็ให้ดูคึกคักดีครับ
เนื้อหานิทรรศการเพื่อช่วยกันพิจารณาครับ
ผมลองรวบรวมหัวข้อบันทึกที่มีอยู่แล้วที่พอจะดึงออกมาทำเป็นเนื้อหานิทรรศการ เลยขอนำมาให้ทุกท่านในเวทีคนหนองบัวได้ช่วยกันดู เลือกหัวข้อ เสนอแนะการปรับปรุงแก้ไข รวมทั้งในส่วนอื่นๆที่พอจะทำเพิ่มกันได้ในช่วงเวลาสั้นๆนี้นะครับ ทั้งหมดรวบรวมได้ ๒๔ เรื่อง ดังนี้ครับ
ผมเพิ่งมีโอกาสมานั่งรวบรวมเรื่องราวที่เกี่ยวกับหนองบัวก็ในครั้งนี้นี่เอง นี่ยังไม่ใช่ทั้งหมดหรอกนะครับ ยังมีอีกหลายหัวข้อ และเป็นหัวข้อที่คนเข้าไปคุยรวบรวมเรื่องราวต่างๆไว้เยอะเสียด้วย พอเห็นภาพรวมแล้วเลยเข้าใจว่าทำไมท่านพระอาจารย์มหาแลท่านจึงบอกว่าเรื่องของหนองบัวเยอะ
ผมจะเลือกเพียงบางส่วนไปทำเป็นแผ่นนิทรรศการนะครับ แต่พอรวบรวมมาแล้วก็เลือกไม่ถูก ทุกเรื่องจะเดินอ่านก็ได้ทั้งความคิดและความรู้เรื่องวิถีชีวิตกับเรื่องความเป็นหนองบัวมิติต่างๆ โดยเฉพาะที่สะท้อนอยู่ในเรื่องราวของชาวบ้าน หรือจะเดินดูรูปถ่าย-รูปวาด ก็จะมีรูปให้ดูทุกเรื่อง ชวนกันเดินดูและพูดคุย หรือคนนั่งเฝ้านิทรรศการจะเป็นคนนำชม ก็สามารถพากันเดินคุยและได้นำเอาความรู้ความจำเกี่ยวกับหนองบัวที่อยู่ในวิถีชีวิตออกมาเคลื่อนไหวให้ได้ความสุขกันเป็นอย่างดีละครับ
อีกสองเรื่องที่น่าสนใจมากก็คือเรื่องพัฒนาการทางด้านงานสุขภาพและสาธารณสุขท้องถิ่น ผ่านเรื่องของหมอหนิมและเรื่องของหมออรุณ ซึ่งเนื้อหามีอยู่แล้วแต่ต้องดึงออกมาจัดให้เป็นหัวข้อต่างหากครับ
วันนี้(๑๖มีนาคม๒๕๕๔)ได้ตัดสินใจส่งหนังสือทำมือประมาณยี่สิบเรื่องไปให้อาจารย์ทำปกเพื่อใชว์ในงานงิ้ว โดยส่งด่วนคาดว่าพรุ่งนี้คงถึง บางเรื่องเล่มหนาหลายหน้าแม็คเย็บตัวเล็กไม่สามารถเย็บกระดาษหนาขนาดนั้นได้ จึงส่งไปให้ทั้งชุดเลย(ทั้งหมดพันกว่าหน้า)
จากตอนแรกว่าจะทำเอง
เห็นเนื้อหาเรื่องราวดีๆทั้งนั้น
เลยขอมอบให้มืออาชีพทำแทน
นมัสการท่านพระมหาแลฯ และสวัสดีท่านอาจารย์วิรัตน์ครับ
เมื่อต้นเดือน (4 - 7มีนาคม) ผมกลับบ้าน ขับรถไป-กลับ ระหว่างบ้านกับหนองบัวหลายรอบ.....ห้วยปลาเน่าเหนือกับบ้านตาลิน ระยะทางห่างกัน 6.5 ก.ม.พอดีครับ.....
ได้เห็นบรรยากาศของการจัดงานประจำปีของอำเภอหนองบัว มีการขึ้นป้ายผู้ให้การสนับสนุนการจัดงานเต็มพรึ่บไปหมด ดูคึกคักดี เมื่อหลายปีก่อนเทศกาลงานงิ้วอากาศค่อนข้างเย็น กลับบ้านคราวนี้ อากาศร้อนสุด ๆ เลยครับ
เวลาผ่านไปเพียงสัปดาห์เดียวกลับมาหนองคาย ตั้งแต่วันที่ 14 เป็นต้นมาอุณหภูมิลดวูบลงเหลือ 14 - 16 องศา มีผนตกปรอย ๆตลอดวัน ขณะนั่งพิมพ์อยู่นี้ 15 องศาพอดีครับ
กราบนมัการท่านพระอาจารย์มหาแล
สวัสดีคุณสมบัติและทุกท่านในเวทีคนหนองบัวครับ
ผมเลยนำชุดแรกที่พระคุณเจ้าส่งไปให้ชม และผมก็เลยนำไปทำเป็น ๒ ชุดพร้อมกับเข้าปก มาให้ชมนะครับ เป็นชุดความรู้ที่กระทัดรัด เป็นหมวดหมู่ เล่มไม่หนาและมีรูปประกอบ น่าอ่านน่าหยิบมากเลยทีเดียวครับ ผมจะส่งไปที่หนองบัว เพื่อไหว้วานคนที่พอจะเดินไปหากันได้หาทางจัดวางในเต๊นท์นิทรรศการ ดูเป็นเรื่องราวที่คงจะทำให้คนหนองบัวเห็นสิ่งต่างๆเกี่ยวกับตนเอง ที่น่าภูมิใจมากเลยนะครับ